Τα κύρια χαρακτηριστικά της Μεσογειακής διατροφής αποτυπώθηκαν σχηματικά σε μια διατροφική πυραμίδα, γνωστή και ως Πυραμίδα Μεσογειακής Διατροφής.
Η πυραμίδα αυτή αντικατοπτρίζει τις παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των χωρών της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Η βάση της μεσογειακής πυραμίδας περιλαμβάνει τρόφιμα που συστήνεται να καταναλώνονται σε καθημερινή βάση και η κορυφή τρόφιμα που συστήνεται να καταναλώνονται σπάνια, με τα υπόλοιπα τρόφιμα να καταλαμβάνουν τις ενδιάμεσες θέσεις. Συνεπώς, η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής μας δίνει πληροφορίες τόσο για την ενδεδειγμένη συχνότητα κατανάλωσης συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων (καθημερινή, εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση) όσο και για τις προτεινόμενες μερίδες κατανάλωσης.
Σύμφωνα με τη νέα Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής που αναπτύχθηκε από το Διεθνή Οργανισμό Μεσογειακής Διατροφής (Fundación Dieta Mediterránea) το 2010 συστήνονται τα εξής:
Κάθε κυρίως γεύμα θα πρέπει να περιέχει τις εξής βασικές ομάδες τροφίμων: δημητριακά (ιδανικά ολικής άλεσης), φρούτα, λαχανικά, και ελαιόλαδο ως την κύρια μορφή διατροφικού λίπους.
Σε καθημερινή βάση να προτιμώνται φρούτα και λαχανικά, ελιές, ξηροί καρποί, σπόροι, μυρωδικά, μπαχαρικά και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Σε εβδομαδιαία βάση να προτιμώνται τα όσπρια, τα ψάρια και τα θαλασσινά, τα πουλερικά, τα αυγά και σε μικρότερες ποσότητες το κόκκινο κρέας. Ειδικότερα, η κατανάλωση κόκκινου κρέατος θα πρέπει να μην είναι αρκετά συχνή, λιγότερο από δύο μερίδες ανά εβδομάδα, με προτίμηση τα άπαχα μέρη. Ομοίως, η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος θα πρέπει είναι περιορισμένη, το πολύ σε μια μερίδα ανά εβδομάδα. Τόσο το κόκκινο κρέας όσο και τα επεξεργασμένα κρέατα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως συνοδευτικό του κύριου γεύματος και όχι ως βασικό συστατικό του πιάτου, όπως παρατηρείται στη δυτικού τύπου διατροφή.
Η κατανάλωση γλυκών θα πρέπει να περιορίζεται. Τα γλυκά και γενικά τα επεξεργασμένα προϊόντα που είναι πλούσια σε απλά σάκχαρα όπως είναι τα γλυκά, τα τυποποιημένα αρτοσκευάσματα (π.χ., κέικ, κρουασάν), τα αναψυκτικά, τα ενεργειακά ποτά κ.α. βρίσκονται στην κορυφή της μεσογειακής πυραμίδας, υποδηλώνοντας την ανάγκη για περιορισμένη κατανάλωση.
Η Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής δεν δίνει έμφαση στις ακριβείς ποσότητες τροφίμων που θα πρέπει να καταναλώνονται, αλλά στις προτεινόμενες μερίδες κατανάλωσης. Σύμφωνα με τις συστάσεις, το μέγεθος των μερίδων θα πρέπει να βασίζεται στη λιτότητα και να ανταποκρίνεται στις ενεργειακές απαιτήσεις του ατόμου. Απαιτείται δηλαδή εξατομίκευση.
Τέλος, η νέα μεσογειακή πυραμίδα δίνει έμφαση στην επαρκή ενυδάτωση με νερό, στην τακτική φυσική δραστηριότητα, στην επιλογή τοπικών και εποχιακών προϊόντων και στην κοινωνικοποίηση κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Ο σκοπός που προσαρτήθηκαν αυτά τα επιμέρους στοιχεία ήταν για να επισημανθεί πως η Μεσογειακή διατροφή, δεν είναι απλά ένα πρότυπο ισορροπημένης διατροφής, αλλά ένας ολιστικός τρόπος ζωής που όχι μόνο προάγει την υγεία, αλλά ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική ευθύνη.