Η υπερχοληστερολαιμία, δηλαδή τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, είναι μια κατάσταση που σχετίζεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η στεφανιαία νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα βασικά είδη της είναι η HDL (high-density lipoprotein) ή αλλιώς «καλή» χοληστερίνη, και η LDL (low-density lipoprotein) ή αλλιώς “κακή” χοληστερίνη, που είναι αυτή που κυρίως μας απασχολεί. Αυξημένα επίπεδα της LDL συμβάλλουν στη συσσώρευση λίπους στις αρτηρίες (αθηροσκλήρωση), που συνεπακόλουθα αυξάνει τον κίνδυνο για νοσήματα της καρδιάς. Συνεπώς, η LDL χοληστερόλη θα πρέπει να κυμαίνεται σε συγκεκριμένα επίπεδα στο αίμα προκειμένου να μην αυξάνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα της χοληστερόλης στο αίμα είναι τόσο τροποποιήσιμοι (π.χ., κακή διατροφή, αυξημένο σωματικό βάρος, έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, κάπνισμα, έντονο στρες) όσο και μη τροποποιήσιμοι (π.χ., ηλικία, φύλο, γενετικό προφίλ, διάφορες παθήσεις). Τα ευρήματα των μελετών συμφωνούν πως παράγοντας «κλειδί» για τη διαχείριση της χοληστερόλης είναι η διατροφή. Στην ουσία, η διατροφή είναι ο πιο σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, που επηρεάζει όχι μόνο τη χοληστερόλη του αίματος, αλλά και τον κίνδυνο για πληθώρα ασθενειών, όπως η υπέρταση, η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2. Φυσικά, η αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας απαιτεί συνδυασμό αλλαγών στον τρόπο ζωής και σε πολλές περιπτώσεις και φαρμακευτικής αγωγής.
Η υιοθέτηση της Μεσογειακής διατροφής είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης και τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας, ειδικά για εμάς στην Ελλάδα δεδομένου ότι έχουμε στη διάθεσή μας όλες τις απαραίτητες πρώτες ύλες. Η διατροφή αυτή δίνει έμφαση στην κατανάλωση πηγών υγιεινών λιπαρών, όπως τα μονοακόρεστα λιπαρά που περιέχονται στο ελαιόλαδο, το οποίο αποτελεί την κύρια πηγή λίπους. Το ελαιόλαδο είναι γνωστό ότι μειώνει τα επίπεδα της LDL, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει την HDL, συμβάλλοντας στην υγεία της καρδιάς. Εκτός από το ελαιόλαδο, η διατροφή αυτή προάγει την κατανάλωση ψαριών, πλούσιων σε ωμέγα-3 λιπαρά, τα οποία επίσης έχουν θετική επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης και σε δείκτες φλεγμονής. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα ελάχιστα επεξεργασμένα ολικής άλεσης δημητριακά, πλούσια σε φυτικές ίνες, είναι σημαντικά στοιχεία της ελληνικής Μεσογειακής διατροφής που βοηθούν στη διατήρηση ενός φυσιολογικού λιπιδαιμικού προφίλ. Από την άλλη, μειωμένη πρόσληψη κόκκινου, και ειδικά επεξεργασμένου κρέατος, καθώς και τροφίμων και ροφημάτων με πρόσθετα σάκχαρα, όπως αυτή προάγεται σε αυτή τη διατροφή, συμβάλλουν στην περαιτέρω βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.
Η υπερχοληστερολαιμία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων, και η ελληνική Μεσογειακή διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείρισή της. Η Μεσογειακή διατροφή δεν αποτελεί απλώς μια διατροφική επιλογή, αλλά έναν ολοκληρωμένο τρόπο ζωής που περιλαμβάνει μια ισορροπημένη διατροφή, τακτική φυσική δραστηριότητα και μικρή κατανάλωση αλκοόλ. Η υιοθέτηση αυτής της διατροφής, σε συνδυασμό με έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μπορεί να προσφέρει πολλαπλά μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία μας.