Γαλακτοκομικά στη Μεσογειακή Διατροφή

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, και ιδιαίτερα το γιαούρτι και το τυρί, κατέχουν εξέχουσα θέση στην ελληνική κουζίνα.

Μάλιστα, η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στη γαλακτοκομία, καθώς διαθέτει αρκετά γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν αναγνωριστεί ως Προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), που συνδυάζουν την αυθεντική γεύση με την υψηλή διατροφική αξία.

Τέτοια προϊόντα είναι η φέτα, η γραβιέρα Κρήτης, το μετσοβόνε, η ξινομυζήθρα Κρήτης κ.α.

Παράλληλα, το ελληνικό γιαούρτι, αποτελεί ένα δημοφιλές προϊόν, που έχει λάβει διεθνή αναγνώριση για την υψηλή θρεπτική αξία και τα οφέλη του για την υγεία μας.

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν μία θρεπτικά πυκνή επιλογή. Συγκεκριμένα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι μία εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών «υψηλής» ποιότητας, δηλαδή περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε επαρκείς ποσότητες.

Επίσης, περιέχουν λιπαρά, κυρίως κορεσμένα και μικρές ποσότητες υδατανθράκων, κυρίως με τη μορφή των απλών σακχάρων, με κυρίαρχο τη λακτόζη.

Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητα τους σε ασβέστιο και φώσφορο, μέταλλα σημαντικά για την υγεία των οστών και των δοντιών μας, ενώ θεωρούνται μια από τις καλύτερες πηγές της βιταμίνης Β2 (ριβοφλαβίνη).

Ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως είναι το παραδοσιακό ελληνικό γιαούρτι και ορισμένα τυριά, αποτελούν μία εξαιρετική πηγή προβιοτικών. Με βάση τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, οι οποίοι όταν ληφθούν σε επαρκείς ποσότητες μπορούν να οδηγήσουν σε θετικά οφέλη για την υγεία του ξενιστή.

Η ενσωμάτωση των γαλακτοκομικών προϊόντων στη διατροφή μας μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία μας.[1] Συγκεκριμένα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να συμβάλλουν θετικά στην υγεία των οστών λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε σημαντικά μέταλλα. Επιπρόσθετα, το γιαούρτι μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα στην εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη – το 2024 ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής ενέκρινε σχετικό ισχυρισμό υγείας. [2]

Τα γαλακτοκομικά μπορούν να συμβάλλουν στην υγεία του εντέρου, καθώς αποτελούν μία σημαντική φυσική πηγή προβιοτικών. Αρκετές μελέτες στη βιβλιογραφία έχουν δείξει ότι μία υγιής εντερική μικροχλωρίδα είναι απαραίτητη τόσο για την καλή υγεία του εντέρου, προσφέροντας άμεση προστασία έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να μεταφερθούν στο έντερο, όσο και για την συνολική μας υγεία.

Τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα στο παρελθόν είχαν ενοχοποιηθεί λόγω της υψηλής περιεκτικότητας τους σε κορεσμένα λιπαρά, και κατ΄ επέκταση λόγω των πιθανών κινδύνων τους για την καρδιαγγειακή μας υγεία. Τα νεότερα δεδομένα δεν δίνουν προβάδισμα στα γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά για την υγεία της καρδιάς.[3] [4] Μάλιστα, ολοένα και περισσότερες μελέτες και διεθνείς συστάσεις αναγνωρίζουν την αξία του τροφίμου στο σύνολό του (food matrix), παρά σε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά. 

Συμπερασματικά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν αδιαμφισβήτητα να έχουν θέση στο τραπέζι μας, καθώς έχουν συνδεθεί με σημαντικά οφέλη για την υγεία μας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

---

[1] Thorning T,1 Raben A, Tholstrup T, Soedamah-Muthu S, Givens I, Astrup A. Milk and dairy products: good or bad for human health? An assessment of the totality of scientific evidence. Food Nutr Res. 2016 60: 10.3402/fnr.v60.32527.doi: 10.3402/fnr.v60.32527.

[2] US Food and Drug Administration (FDA). Response Letter to Petition for a Qualified Health Claim for Yogurt and Reduced Risk of Type 2 Diabetes Mellitus (Docket No. FDA-2019-P-1594). FDA; 01 March 2024. Available at: https://www.fda.gov/media/176608/download?attachment. Accessed October 2024.

[3] Giosuè Α, Calabrese Ι, Vitale Μ, Riccardi G, Vaccaro O. Consumption of Dairy Foods and Cardiovascular Disease: A Systematic Review. Nutrients. 2022 14(4): 831. doi: 10.3390/nu14040831.

[4] Kiesswetter E, Stadelmaier J, Petropoulou M, et al. Effects of dairy intake on markers of cardiometabolic health in adults: A systematic review with network meta-analysis. Adv Nutr 2023 14:438–50.