Το σαφράν ή ζαφορά, ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά που υπάρχουν στον κόσμο, προέρχεται από το άνθος του φυτού κρόκος (Crocus sativus).
Στην Ελλάδα, η περιοχή της Κοζάνης είναι γνωστή για την παραγωγή υψηλής ποιότητας σαφράν, που είναι γνωστό και ως κρόκος Κοζάνης ή ελληνικό σαφράν.
Ο κρόκος Κοζάνης ξεχωρίζει παγκοσμίως για την υψηλή περιεκτικότητά του σε κροκίνη, που του προσδίδει έντονο χρώμα, άρωμα και ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.), καλλιεργείται υπό ιδανικές συνθήκες και με παραδοσιακές μεθόδους, εξασφαλίζοντας κορυφαία ποιότητα.
Διατροφική Αξία Σαφράν (κρόκου Κοζάνης) | ανά μερίδα: 1 κ. σούπας (2,1 γρ)1 | ΣΗΠ από μερίδα2 |
Θερμίδες (kcal) | 6,5 | 0,5 % |
Λιπαρά (γρ) | 0,1 | 0,2 % |
Κορεσμένα λιπαρά (γρ) | 0,0 | 0,0 % |
Υδατάνθρακες (γρ) | 1,4 | 0,5 % |
Φυτικές ίνες (γρ) | 0,1 | 0,3 % |
Σάκχαρα (γρ) | – | – |
Πρωτεΐνη | 0,2 | 0,5 % |
Χοληστερόλη (mg) | 0,0 | 0,0 % |
Αλάτι (γρ) | 0,0 | 0,0 % |
1 Οι τιμές βασίζονται στη διατροφική βάση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (US Department of Agriculture, USDA).[1] 2 Το ποσοστό Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (%ΣΗΠ) σας δείχνει πόσο συμβάλει το κάθε θρεπτικό συστατικό από μία μερίδα του τροφίμου στη συνολική ημερήσια πρόσληψη. Ο υπολογισμός βασίζεται στις ημερήσιες τιμές αναφοράς (Daily Values) του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, με βάση 2000 kcal ανά ημέρα για έναν μέσο υγιή ενήλικα. Ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κάθε ατόμου, το % ΣΗΠ μπορεί να είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο. |
Το σαφράν είναι ένα εξαιρετικά δημοφιλές μπαχαρικό με υψηλή διατροφική αξία, καθώς μας εφοδιάζει με σημαντικές ενώσεις, απαραίτητες για την καλή υγεία.
Το σαφράν, στις ποσότητες που συνήθως καταναλώνεται στα πλαίσια μίας τυπικής διατροφής, αποδίδει ελάχιστες έως μηδαμινές θερμίδες μιας και δεν περιέχει σημαντικές ποσότητες μακροθρεπτικών συστατικών – υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπος.
Ωστόσο, το σαφράν θα μας εφοδιάσει με σημαντικές ποσότητες αντιοξειδωτικών ενώσεων. Τα κύρια αντιοξειδωτικά που συναντάμε στο σαφράν είναι η πικροκροκίνη, η σαφρανάλη, η κροκετίνη, η κροκίνη και η καμπερφερόλη. Η κροκίνη που είναι υπεύθυνη για το κόκκινο χρώμα του, θεωρείται ίσως το πιο σημαντικό αντιοξειδωτικό του.
Οι ενώσεις αυτές μπορούν να προστατέψουν τα κύτταρά μας από τo οξειδωτικό στρες, και κατ΄ επέκταση να προάγουν την καλή υγεία του οργανισμού.
Χάρη στο θρεπτικό του προφίλ, το σαφράν είναι ένα μπαχαρικό που μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία μας.
Υπάρχουν αρκετές μελέτες στη βιβλιογραφία που δείχνουν ότι το σαφράν μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της διάθεσης και να αποτελέσει μια χρήσιμη προσθήκη στη διαχείριση της κατάθλιψης.[2]
Επίσης, η ενσωμάτωση του στη διατροφή μας μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία, καθώς και να προάγει την υγεία της καρδιάς, μέσω της βελτίωσης βασικών καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου. Ειδικότερα, το σαφράν φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της ολικής και της «κακής» χοληστερόλης (LDL-C), και να αυξήσει τα επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης (HDL-C).[3]
Οι ευεργετικές του επιδράσεις αποδίδονται στις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του, οι οποίες προάγουν την καρδιαγγειακή υγεία.
Τέλος, μελέτες δείχνουν ότι το σαφράν μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου και να βελτιώσει την σεξουαλική επιθυμία σε άνδρες και γυναίκες. Μάλιστα, οι αφροδισιακές ιδιότητες του σαφράν είναι γνωστές από την αρχαιότητα.[4]
Συνοψίζοντας, το σαφράν αποτελεί έναν διατροφικό «θησαυρό» που ενισχύει την υγεία και προάγει την ευεξία μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1] USDA. Food Search. Spices, saffron. Available at: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170934/nutrients. (Accessed October 2024).
[2] Tóth Β, Hegyi P, Lantos T, Szakács Z, Kerémi B, Varga G, Tenk J. The efficacy of saffron in the treatment of mild to moderate depression: A meta-analysis. Planta Med. 2019 85(1):24-31. doi: 10.1055/a-0660-9565.
[3] Zamani M, Zarei M, Nikbaf-Shandiz M, Gholami F, Hosseini A, Nadery M, Shiraseb F, Asbaghi O. The effects of saffron supplementation on cardiovascular risk factors in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis. Front Nutr. 2022 8:9:1055517. doi: 10.3389/fnut.2022.1055517.
[4] Ranjbar Η, Akram Ashrafizaveh Α. Effects of saffron (Crocus sativus) on sexual dysfunction among men and women: A systematic review and meta-analysis. Avicenna J Phytomed. 2019 9(5): 419–427.