Η ντομάτα αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και δημοφιλή λαχανικά της ελληνικής Mεσογειακής διατροφής. Η γεύση και το άρωμά της πρωταγωνιστούν σε πολλές παραδοσιακές συνταγές, όπως η χωριάτικη σαλάτα και τα λαδερά φαγητά όπως τα γεμιστά.
Εκτός από την ευχάριστη γεύση της, η ντομάτα προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία, αφού είναι γεμάτη με θρεπτικά συστατικά.
Η ντομάτα είναι ένα λαχανικό φυσικά χαμηλό σε θερμίδες και πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Διατροφική Aξία Ντομάτας | ανά μερίδα: 1 κούπα ωμή (180 γρ)1 | ΣΗΠ από μερίδα2 | |
Θερμίδες (kcal) | 32,4 | 1,6 % | |
Λιπαρά (γρ) | 0,4 | 0,5 % | |
Κορεσμένα λιπαρά (γρ) | 0,1 | 0,3 % | |
Υδατάνθρακες (γρ) | 7,0 | 2,5 % | |
Φυτικές ίνες (γρ) | 2,2 | 7,7 % | |
Σάκχαρα (γρ) | 4,7 | 5,2 % | |
Πρωτεΐνη | 1,6 | 3,2 % | |
Αλάτι (γρ) | 0,02 | 0,0 % | |
1 Οι τιμές βασίζονται στη διατροφική βάση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (US Department of Agriculture, USDA).[1] 2 Το ποσοστό Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (% ΣΗΠ) σας δείχνει πόσο συμβάλει το κάθε θρεπτικό συστατικό από μία μερίδα του τροφίμου στη συνολική ημερήσια πρόσληψη. Ο υπολογισμός βασίζεται στις ημερήσιες τιμές αναφοράς (Daily Values) του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, με βάση 2000 kcal ανά ημέρα για έναν μέσο υγιή ενήλικα. Ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κάθε ατόμου, το % ΣΗΠ μπορεί να είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο. |
Ειδικότερα, η ντομάτα αποτελεί εξαιρετική πηγή της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C, η οποία συμβάλλει στη σύνθεση του κολλαγόνου και στην καταπολέμηση του οξειδωτικού στρες.
Επιπλέον, μας εφοδιάζει με σημαντικές ποσότητες και άλλων βιταμινών, όπως είναι η βιταμίνη Α, Κ και το φυλλικό οξύ.
Η ντομάτα, επίσης, αποτελεί μια από τις κυριότερες διατροφικές πηγές καροτενοειδών με κύριο εκπρόσωπο το λυκοπένιο, το οποίο έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Έχει φανεί πως όσο πιο κόκκινο το χρώμα της ντομάτας τόσο μεγαλύτερη είναι και η περιεκτικότητά της σε λυκοπένιο.
Τα οφέλη που προσφέρει η ντομάτα είναι πολλά και αποδίδονται κυρίως στην αυξημένη περιεκτικότητα της σε θρεπτικά συστατικά.[2] Οι ντομάτες εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των λαχανικών που συστήνεται να καταναλώνονται καθημερινά.
Αν και χρειάζονται περισσότερες έρευνες, η κατανάλωση συγκεκριμένα ντομάτας και προϊόντων σχετίζεται με θετικές επιδράσεις σε καρδιομεταβολικούς δείκτες. Έχει φανεί πως μειώνει την οξείδωση της «κακής» χοληστερόλης (LDL-C)- που δρα επιβαρυντικά, συμβάλλοντας στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας (αθηροσκλήρωση).[3]
Επιπλέον, η κατανάλωση ντομάτας έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη. Σύμφωνα κυρίως με μελέτες παρατήρησης, οι όποιες ενδεχόμενες θετικές επιδράσεις μπορεί να οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητα της σε λυκοπένιο και άλλα καροτενοειδή. Σίγουρα όμως χρειάζονται περαιτέρω μελέτες.
Η ντομάτα μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διατήρηση της εντερικής υγείας και στη διαχείριση της δυσκοιλιότητας χάρη στις φυτικές της ίνες.
Συμπερασματικά, η ντομάτα είναι ένα πολύτιμο τρόφιμο στην ελληνική διατροφή, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά με πολλαπλά οφέλη για την υγεία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1] USDA. Food search. Tomatoes, raw. Available at: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1103276/nutrients. (Accessed October 2024).
[2] Salehi Β, Sharifi-Rad R, Sharopov F, Namiesnik J, Roointan A, Kamle M, Kumar P et al. Beneficial effects and potential risks of tomato consumption for human health: An overview. Nutrition. 2019 62:201-208. doi: 10.1016/j.nut.2019.01.012.
[3] Palozza P, Catalano A, Simone RE, Mele MC, Cittadini A. Effect of lycopene and tomato products on cholesterol metabolism. Annals of Νutrition & Μetabolism. 2012 61(2): 126–134. doi: 10.1159/000342077.