Το μέλι κατέχει ξεχωριστή θέση στην Ελλάδα, τόσο από διατροφική όσο και από πολιτισμική άποψη, με ιστορία που ανάγεται στην αρχαιότητα.
Πρόκειται για μια φυσική γλυκιά ουσία που παράγεται από τις μέλισσες, κυρίως μέσω της συλλογής και μεταποίησης του νέκταρ των φυτών.
Η Ελλάδα είναι γνωστή για την ποικιλία μελιών της, το καθένα με μοναδική γεύση, άρωμα και διατροφικά χαρακτηριστικά. Μάλιστα, το ελληνικό μέλι θεωρείται από πολλούς ανώτερης ποιότητας λόγω της βιοποικιλότητας της ελληνικής υπαίθρου, των κλιματικών συνθηκών και των παραδοσιακών μεθόδων παραγωγής του.
Στον ελλαδικό χώρο συναντάμε ποικιλίες μελιού με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Π.Ο.Π.) όπως το Θυμαρίσιο Μέλι Κρήτης, το Πευκόμελο Χαλκιδικής και το Μέλι Βανίλια Ελάτης Μαινάλου.
Στην ελληνική διατροφή το μέλι χρησιμοποιείται σε αρκετές συνταγές. Για παράδειγμα, συναντάται ως φυσικό γλυκαντικό σε παραδοσιακά γλυκά, όπως οι δίπλες και τα μελομακάρονα, ενώ συνδυάζεται συχνά με γιαούρτι και ξηρούς καρπούς.
Από διατροφικής πλευράς, το μέλι αποτελείται κατά κύριο λόγο από υδατάνθρακες και συγκεκριμένα από απλά σάκχαρα.
Διατροφική Αξία Μελιού | ανά μερίδα: 1 κ. σούπας (20 γρ.)1 | ΣΗΠ από μερίδα2 | |
Θερμίδες (kcal) | 60,8 | 3,0 % | |
Λιπαρά (γρ) | 0,0 | 0,0 % | |
Κορεσμένα λιπαρά (γρ) | 0,0 | 0,0 % | |
Υδατάνθρακες (γρ) | 16,5 | 6,0 % | |
Φυτικές ίνες (γρ) | 0,0 | 0,0 % | |
Σάκχαρα (γρ) | 16,4 | 18,2 % | |
Πρωτεΐνη | 0,1 | 0,2 % | |
Αλάτι (γρ) | 0,0 | 0,0 % | |
1 Οι τιμές βασίζονται στη διατροφική βάση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (US Department of Agriculture, USDA).[1] 2 Το ποσοστό Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (% ΣΗΠ) σας δείχνει πόσο συμβάλει το κάθε θρεπτικό συστατικό από μία μερίδα του τροφίμου στη συνολική ημερήσια πρόσληψη. Ο υπολογισμός βασίζεται στις ημερήσιες τιμές αναφοράς (Daily Values) του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, με βάση 2000 kcal ανά ημέρα για έναν μέσο υγιή ενήλικα. Ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κάθε ατόμου, το % ΣΗΠ μπορεί να είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο. | |||
Η πλειονότητα των διαφόρων ποικιλιών μελιού περιέχει ελάχιστο ή καθόλου λίπος, ενώ περιέχει μικρή ποσότητα πρωτεΐνης.
Επίσης, το μέλι περιέχει μικρές ποσότητες βιταμινών, κυρίως βιταμίνες του συμπλέγματος Β, και ανόργανων στοιχείων, όπως σιδήρου, φωσφόρου και καλίου.
Τέλος, το μέλι μας εφοδιάζει με αντιοξειδωτικές ουσίες όπως είναι τα φλαβονοειδή και τα φαινολικά οξέα, τα οποία είναι ωφέλιμα για την υγεία μας.
Η κατανάλωση μελιού έχει φανεί ότι έχει ευεργετικές ιδιότητες. Συγκεκριμένα, το μέλι μπορεί να αποτελέσει μία φυσική πηγή ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας και να προσφέρει ανακούφιση σε ήπια γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως είναι ο κοιλιακός πόνος. [2]
Επίσης, το μέλι μπορεί να έχει οφέλη στην αντιμετώπιση του βήχα και του κοινού κρυολογήματος λόγω της αντιβακτηριακής του δράσης. Η κατανάλωση χαμομηλιού, τσαγιού ή ζεστού νερού με λεμόνι και μέλι φαίνεται βοηθά στην ανακούφιση του πονόλαιμου.
Το μέλι έχει και άλλες πιθανολογούμενες ευεργετικές δράσεις, όπως ότι υποστηρίζει την καλή υγεία της καρδιάς και εμφανίζει αντικαρκινική δράση. Φυσικά, τα έως τώρα επιστημονικά δεδομένα δεν είναι επαρκή για να υποστηριχθούν τέτοιου είδους επιδράσεις.
Βέβαια, αξίζει να τονίσουμε ότι στην Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής, αν και το μέλι δεν αναφέρεται ρητά, κατατάσσεται στην κατηγορία των γλυκών, για τα οποία συνιστάται περιορισμένη κατανάλωση.
Συμπερασματικά, το μέλι μπορεί να είναι μια γλυκιά, πιο θρεπτική εναλλακτική της ζάχαρης, με πολλαπλά θρεπτικά συστατικά, πάντα με μέτρο και στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1]USDA. Food search. Honey. Available at: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1103956/nutrients. (Accessed October 2024).
[2] Samarghandian S, Farkhondeh T, Samini F. Honey and health: A review of recent clinical research. Pharmacognosy Res. 2017, 9(2): 121–127. doi: 10.4103/0974-8490.204647.