Το σταφύλι, το φρούτο που αποτελεί τον καρπό του αμπελιού, κατέχει σημαντική θέση στην ελληνική Μεσογειακή διατροφή.
Μάλιστα, το σταφύλι και το παράγωγο του το κρασί, έχουν συνδεθεί με την ιστορία, τη μυθολογία και τις παραδόσεις της Ελλάδας.
Η Ελλάδα φιλοξενεί διάφορες ποικιλίες σταφυλιού, καθεμία με τα δικά της μοναδικά χαρακτηριστικά σε θέματα γεύσης και χρώματος. Μερικές από τις πιο γνωστές ποικιλίες είναι: Ασύρτικο, Μοσχοφίλερο, Σαββατιανό, Ξινόμαυρο, κ.α.
Διατροφική Aξία Σταφυλιού | ανά μερίδα: 17 ρόγες (85 γρ.)1 | ΣΗΠ από μερίδα2 | |
Θερμίδες (kcal) | 58,7 | 2,0 % | |
Λιπαρά (γρ) | 0,2 | 0,2 % | |
Κορεσμένα λιπαρά (γρ) | 0,04 | 0,2 % | |
Υδατάνθρακες (γρ) | 15,4 | 5,6 % | |
Φυτικές ίνες (γρ) | 0,8 | 2,7 % | |
Σάκχαρα (γρ) | 13,2 | 14,6 % | |
Πρωτεΐνη | 0,6 | 1,2 % | |
Αλάτι (γρ) | 0,0 | 0,0 % | |
1 Οι τιμές βασίζονται στη διατροφική βάση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (US Department of Agriculture, USDA).[1] 2 Το ποσοστό Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (% ΣΗΠ) σας δείχνει πόσο συμβάλει το κάθε θρεπτικό συστατικό από μία μερίδα του τροφίμου στη συνολική ημερήσια πρόσληψη. Ο υπολογισμός βασίζεται στις ημερήσιες τιμές αναφοράς (Daily Values) του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, με βάση 2000 kcal ανά ημέρα για έναν μέσο υγιή ενήλικα. Ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του κάθε ατόμου, το % ΣΗΠ μπορεί να είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο. | |||
Το σταφύλι είναι ένα φρούτο χαμηλό σε θερμίδες, καθώς μία μερίδα- 17 ρόγες ή 85 γραμμάρια- θα μας δώσει μόλις περίπου 60 θερμίδες.
Όπως και τα υπόλοιπα φρούτα, το σταφύλι αποτελείται κατά βάση από νερό, όπου και αποδίδεται το χαμηλό θερμιδικό του περιεχόμενο. Συγκεκριμένα το σταφύλι αποτελείται κατά 80% από νερό.
Το υπόλοιπο μέρος αποτελείται κατά βάση από υδατάνθρακες, κυρίως φυσικά σάκχαρα, τα οποία του προσδίδουν τη γλυκιά του γεύση. Ταυτόχρονα, περιέχει μικρές ποσότητες φυτικών ινών, ουσιών με ευεργετικές επιδράσεις στην εντερική υγεία και όχι μόνο.
Επίσης, το σταφύλι μας εφοδιάζει με ικανοποιητικές ποσότητες της λιποδιαλυτής βιταμίνης Κ και ιχνοστοιχείων όπως είναι ο χαλκός.
Τέλος, στο σταφύλι συναντάμε καροτενοειδή, όπως είναι το β-καροτένιο, η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη, καθώς και πολυφαινόλες, ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και σημαντικά οφέλη για την μας.
Η κατανάλωση σταφυλιού λόγω της υψηλής διατροφικής του αξίας μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας.
Συγκεκριμένα, το σταφύλι μπορεί να συμβάλλει στην καλή καρδιαγγειακή υγεία λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής του ικανότητας. Πλέον πολλές εργαστηριακές μελέτες αναφέρουν ότι το εκχύλισμα των σταφυλιών εμφανίζει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και μπορεί να μειώσει την οξειδωτική βλάβη των δραστικών μορφών οξυγόνου (ROS), μειώνοντας το οξειδωτικό στρες. .[2]
Επίσης, η κατανάλωση σταφυλιών μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη.
Αρκετές μελέτες στη βιβλιογραφία έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης φρούτων και της εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη, με τα δεδομένα συχνά να είναι αντικρουόμενα. Μετα-ανάλυση 19 προοπτικών μελετών έδειξε πως κάθε 200 γρ. κατανάλωσης φρούτων ημερησίως σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη κατά 4%.[3] Όταν κοίταξαν επιμέρους κατηγορίες φρούτων, μετα-ανάλυση τεσσάρων μελετών έδειξε πως κάθε 50 γρ. πρόσληψης από σταφύλια και σταφίδες σχετίζεται με μείωση του κινδύνου κατά 26%. Απαιτούνται όμως περισσότερες μελέτες για να αποσαφηνιστεί αυτή η προστατευτική σχέση.
Τέλος, το πλούσιο περιεχόμενο των σταφυλιών σε πολυφαινόλες (π.χ. ρεσβερατρόλη) και σε καροτενοειδή μπορεί να συμβάλλει στην καλή υγεία των ματιών.
Συμπερασματικά, το σταφύλι είναι ένα φρούτο που προσφέρει πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό μας και κατέχει επάξια μια σημαντική θέση στην ελληνική Μεσογειακή διατροφή.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1] USDA. Food search. Grapes, red or green (European type, such as Thompson seedless), raw. Available at: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/174683/nutrients. (Accessed October 2024).
[2] Sarkhosh-Khorasani S, Sangsefidi Z, Hosseinzadeh M. The effect of grape products containing polyphenols on oxidative stress: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Nutr J. 2021 20: 25.doi: 10.1186/s12937-021-00686-5.
[3] Halvorsen RE, Elvestad M, Molin M, Aune D. Fruit and vegetable consumption and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective studies. BMJ Nutr Prev Health 2021, 4(2):519-531. doi: 10.1136/bmjnph-2020-000218.