Üzümün Besin Değeri

Asmanın meyvesi olan üzüm, Yunan Akdeniz tipi beslenmede önemli bir yere sahiptir.

Gerçekten de üzüm ve türevi olan şarap, Yunanistan’ın tarihi, mitolojisi ve gelenekleriyle bağlantılıdır.

Yunanistan, her biri tat ve renk açısından kendine has özelliklere sahip çeşitli üzüm türlerine ev sahipliği yapmaktadır. En ünlü çeşitlerden bazıları şunlardır: Assyrtiko, Moschofilero, Savatiano, Xinomavro, vb.

Üzümün besin değeri	porsiyon başına: 17 tane (85 g)1	Porsiyon başına ÖDM2
Kalori (kcal)	58,7		% 2,0
Yağ (g)	0,2		% 0,2
Doymuş yağ (g)	0,04		% 0,2
Karbonhidrat (g)	15,4		% 5,6
Bitkisel Lif (g)	0,8		% 2,7
Şeker (g)	13,2		% 14,6
Protein	0,6		% 1,2
Tuz (g)	0,0		% 0,0
1 Veriler ABD Tarım Bakanlığı (US Department of Agriculture, USDA) beslenme tabanına dayanmaktadır.[1] 2 Önerilen Diyet Miktarı (% ÖDM), gıdanın bir porsiyonundaki her bir besin bileşeninin toplam günlük alımınıza ne kadar katkıda bulunduğunu gösterir. Hesaplama, ortalama sağlıklı bir yetişkin için günde 2000 kcal’ye dayanan ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Günlük Değerlerine (Daily Values) dayanmaktadır. Kişinin enerji ihtiyacına bağlı olarak % ÖDM daha düşük veya daha yüksek olabilir.

Üzüm düşük kalorili bir meyvedir, çünkü bir porsiyon -17 üzüm tanesi veya 85 gram- bize sadece yaklaşık 60 kalori verir.

Diğer meyveler gibi üzüm de çoğunlukla sudan oluşması, düşük kalorili içeriğini açıklar. Özellikle üzümün %80’i sudur.

Geri kalanıysa esas olarak karbonhidratlardan, özellikle de ona tatlı tadını veren doğal şekerlerden oluşur. Aynı zamanda, az miktarda bitkisel lif ve birçok faydasının yanı sıra bağırsak sağlığı için faydalı etkileri olan maddeler içerir.

Üzüm ayrıca vücuda yeterli miktarda, yağda çözünen K vitamini ve bakır gibi eser elementler sağlar.

Son olarak da, üzümde beta-karoten, lutein ve zeaksantin gibi karotenoidlerin yanı sıra güçlü antioksidan etkiye sahip ve sağlığımız için önemli faydaları olan polifenoller de mevcuttur.

Yüksek besin değerleri nedeniyle üzüm yemenin sağlık açısından birçok faydası olabilir.

Özellikle üzüm, güçlü antioksidan kapasitesi nedeniyle iyi bir kardiyovasküler sağlığa katkıda bulunabilir. Ayrıca birçok laboratuvar çalışması, üzüm özünün güçlü antioksidan aktivite gösterdiğini ve reaktif oksijen türlerinin (ROS) oksidatif hasarını azaltarak oksidatif stresi sınırlayabileceğinden bahsetmektedir.[2]

Ayrıca, üzüm tüketimi diyabet mellitus riskinin azalmasında da rol oynayabilir.

Literatürdeki, meyve tüketimi ile diyabet gelişimi arasındaki ilişkiyi inceleyen birçok araştırma genellikle çelişkili kanıtlar ortaya koymaktadır. İleriye dönük 19 araştırmanın meta-analizi, günde her 200 g meyve tüketiminin diyabet riskinde %4’lük bir azalmayla ilişkili olduğunu ortaya çıkarmıştır.[3] Tek tek meyve kategorilerine bakıldığında, dört araştırmanın meta-analizi, her 50 g üzüm ve kuru üzüm tüketiminin riskte %26’lık bir azalmayla ilişkili olduğunu göstermiştir. Ancak bu koruyucu ilişkiyi netleştirmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Son olarak da, zengin polifenol (örn. resveratrol) ve karotenoid içeriğiyle üzüm iyi bir göz sağlığına katkıda bulunabilir.

Sonuç olarak, vücudumuz için birçok fayda sunan üzüm Yunan Akdeniz tipi beslenmede önemli bir yere sahiptir.

BİBLİYOGRAFYA

---

[1]USDA. Food search. Grapes, red or green (European type, such as Thompson seedless), raw. Aşağıdaki adreste mevcuttur: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/174683/nutrients. (Erişim tarihi Ekim 2024).

[2] Sarkhosh-Khorasani S, Sangsefidi Z, Hosseinzadeh M. The effect of grape products containing polyphenols on oxidative stress: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Nutr J. 2021 20: 25.doi: 10.1186/s12937-021-00686-5.

[3] Halvorsen RE, Elvestad M, Molin M, Aune D. Fruit and vegetable consumption and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective studies. BMJ Nutr Prev Health 2021, 4(2):519-531. doi: 10.1136/bmjnph-2020-000218.