Τρόφιμα με Πολλή Ζάχαρη, Λίπος ή Αλάτι στη Μεσογειακή Διατροφή

Η κατανάλωση τροφίμων, που χαρακτηρίζονται από υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι, έχει συνδεθεί με πολλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας. Παρά την ενδεχόμενη ευκολία και την ελκυστικότητα αυτών των τροφίμων, κρύβουν αρκετούς κινδύνους για την υγεία, ειδικά όταν εντάσσονται σε καθημερινές διατροφικές συνήθειες.

Στο πλαίσιο της Μεσογειακής διατροφής, η κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι πρέπει να είναι περιορισμένη. Η παραδοσιακή ελληνική Μεσογειακή διατροφή βασίζεται σε φυσικές (ελάχιστα επεξεργασμένες) και θρεπτικές τροφές, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα ψάρια, τους ξηρούς καρπούς και το ελαιόλαδο.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων τροφίμων είναι τα γεύματα τύπου fast food, τα προμαγειρεμένα γεύματα και τα έτοιμα κατεψυγμένα γεύματα, όπως η πίτσα και οι τηγανητές πατάτες.

Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν και τα γλυκά ή αλμυρά συσκευασμένα σνακ, όπως τα κέικ, τα μπισκότα, τα κρουασάν, το τυποποιημένο ψωμί μαζικής παραγωγής, τα κρακεράκια, τα πατατάκια, τα επεξεργασμένα κρέατα (αλλαντικά), καθώς και τα αναψυκτικά και οι τυποποιημένοι χυμοί.

Πρόκειται συνήθως για υπερ-επεξεργασμένες τροφές (και ροφήματα) που στερούνται της θρεπτικής αξίας των φρέσκων και φυσικών τροφίμων, στα οποία βασίζεται κατά κόρον η ελληνική Μεσογειακή διατροφή.

Ολοένα και περισσότερες μελέτες δείχνουν πως η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων, όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Η πρόσληψη τέτοιων τροφών επιδρά αρνητικά και στην ψυχική υγεία, μιας και έχει συνδεθεί και με αυξημένο κίνδυνο ψυχικών διαταραχών, όπως το αυξημένο άγχος και η κατάθλιψη.^[1]

Οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία που σχετίζονται με τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα ενδέχεται να μην εξηγούνται πλήρως μόνο από τη διατροφική τους σύνθεση και την ενεργειακή τους πυκνότητα, αλλά και από τις φυσικές και χημικές ιδιότητες που σχετίζονται με το βαθμό επεξεργασίας τους. Επίσης, τα πρόσθετα, οι τεχνητές γεύσεις, τα χρώματα, τα γλυκαντικά ή τα συντηρητικά που χρησιμοποιούνται έχουν συνδεθεί με διάφορες αρνητικές επιδράσεις στην υγεία μας.

Αν και δεν υπάρχει ένας κοινά αποδεκτά ορισμός για το τι ορίζεται ως υπερ-επεξεργασμένο τρόφιμο, μια προσεχτική ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας βοηθά στην αναγνώριση τέτοιων τροφών. Γενικά, αν ένα συσκευασμένο τρόφιμο περιέχει περισσότερα από 4-5 συστατικά και με όρους που δεν είναι ευρέως γνωστοί, είναι πιθανό πως πρόκειται για ένα υπέρ-επεξεργασμένο προϊόν.

Συνολικά, η ελληνική Μεσογειακή διατροφή, βασίζεται σε φρέσκες, ελάχιστα επεξεργασμένες, τροφές πλούσιες σε γεύση και θρεπτική αξία. Ο περιορισμός υπερ-επεξεργασμένων τροφών είναι μια ιδανική προσέγγιση για την προστασία τόσο της σωματικής όσο και της ψυχικής μας υγείας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

[1] Lane M, Gamage E, Du S, Ashtree D, McGuinness AJ, Gauci S, et al. Ultra-processed food exposure and adverse health outcomes: umbrella review of epidemiological meta-analyses. BMJ 2024 28:384:e077310. doi: 10.1136/bmj-2023-077310.