Yunanistan’ın her köşesinde yeni yıl çörekleri.

Yunanistan’da yılbaşı akşamı, derin dini ve sembolik anlamlar taşıyan, önemli gelenekleri olan bir bayramdır. Bunların en karakteristik olanı, yeni yıla girilir girilmez kesilen vasilopita’dır.

Vasilopita, Yunan Ortodoks Kilisesi’nde 1 Ocak’ta kutlanan Kayseri Piskoposu Aziz Basil yortusuyla bağlantılıdır. İnanışa göre, Aziz Basil, şehrin değerli eşyalarını sakinlerine geri vermek için onları çöreklerin içine saklayıp rastgele dağıtmıştır. Bu nedenle o zamandan beri vasilopita bağışlamayı, iyiliği ve bereketi sembolize eder. En önemli malzemesi, geleneğe göre çörek dilimlenip dağıtıldığında, bulan kişiye iyi şans getiren gizli ‘uğur parası’dır.

Vasilopita’nın kesilmesi, ev sahibi tarafından saygı ve kurallar çerçevesinde dileklerin paylaşılmasından hemen sonra yapılır. Eşit olarak kesilen parçalar, belirli bir sırayla isimlendirilir. Önce ev için sonra İsa, Meryem Ana ve daha sonra yaş sırasına göre tüm aile üyeleri için bir parça kesilir. Ayrıca o gün orada bulunanlara da yine yaş sırasına göre birer parça verilir.

Vasilopita tarifleri de bölgeden bölgeye değişir. Bir çöreğin vasilopita kabul edilmesi için, tarif nasıl olursa olsun, içinde ‘uğur parası’ olması ve yılbaşı gecesi saygıyla kesilmesi gerekir.

Ülkenin her yerinde kolaylıkla bulanabilecek, en klasik ve en yaygın vasilopita un, maya, şeker, yumurta, tereyağı, çeşitli baharatlar, mahlep ve sakızla yapılan ve yumuşacık bir çörek kıvamında olandır.

Yunanistan’ın her köşesinde kullanılan bir diğer yaygın tarif de baharatlı, turunçgiller aromalı ve genellikle çikolata veya pudra şekerli bir keki andıran vasilopita’dır.

Yunanistan’ın bazı bölgelerindeyse, birçok adada da olduğu gibi, vasilopita susam serpilmiş, anason aromalı, ekşi mayalı ekmek veya hatta ‘yağlı’ ve aromalı bir hamur bile olabilir.

Başka bölgelerdeyse vasilopita tuzlu, üzeri kapalı ya da açık olabilir. Epir ve Thessalia Bölgesine ait köylerde her türlü et ve sebzeli yufka, pilav veya el yapımı makarnayla yapılabilir.

Trakya’dan Girit ve Peloponnisos Yarımadası’na pırasalı ya da tarhanalı, feta peynirli veya yoğurtlu, bir ya da yıllın ayları kadar on iki yufkalı börekler, bayram sofralarını süsleyerek tüm aileyi etrafında toplar. Önemli olan içinde bir ‘uğur parası’ olması ve çörek kesilirken ailenin hiçbir üyesinin eksik olmamasıdır.