Kuruyemişler, tohumlar ve zeytinyağı, uzun bir geleneğe ve önemli besin değerine sahip olan Yunan Akdeniz tipi beslenmenin vazgeçilmez unsurlarıdır. Sağlığa sayısız faydası vardır ve Yunanistan’da birçok gastronomi kreasyonlarına dahil edilmektedirler.

Yunan Akdeniz tipi beslenmede badem, ceviz, Antep fıstığı, ayçiçeği ve kabak çekirdeği gibi kuruyemiş ve tohumlar popüler seçeneklerdir. Akdeniz piramidinin tabanında yer alan kuruyemişlerin/tohumların günlük olarak tüketilmesi tavsiye edilir.

Bunlar doymamış yağ asitleri (‘iyi’ yağlar), eser elementler, vitaminler, bitkisel lifler ve fitokimyasallar açısından mükemmel kaynaklardır. Korumalı Menşe İsmiyle (PDO) Egina fıstığı gibi yerel çeşitler yüksek bitkisel lifler, E ve B6 vitaminlerinin yanı sıra magnezyum ve potasyum gibi mineral içerikleriyle öne çıkmaktadır.

Kuruyemiş ve tohumların sık tüketimi ‘kötü’ LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olarak kalp sağlığını destekler.[1]

Zeytinyağı, Akdeniz tipi beslenmede, özellikle de Yunan mutfağında kullanılan ve günlük olarak tüketilmesi önerilen temel yağdır. Ayçiçek yağı gibi diğer bitkisel yağlar daha az kullanılırken, tereyağı ve margarin gibi diğer yağ kaynaklarının kullanımı oldukça sınırlıdır.

Zeytinyağı yüksek besin değeri ve sağlığa faydaları nedeniyle genellikle ‘sıvı altın‘ olarak adlandırılır. Zeytinyağı, özellikle ekstra sızma zeytinyağı –Kalamata ve Girit sızma zeytinyağı PDO gibi– oleik asit gibi tekli doymamış yağ asitlerinin yanı sıra polifenollerin yüksek oranda içermesiyle bilinir.

Bu bileşikler inflamasyonu azaltmaya ve hücreleri oksidatif stresten korumaya yardımcı olarak güçlü antioksidan koruma sağlarlar. Zeytinyağı ayrıca cilt sağlığını destekleyen ve kanın pıhtılaşmasında önemli bir rol oynayan E ve K gibi vitaminleri önemli miktarda içerir.

Ayrıca, Kalamata PDO zeytini ve Halkidiki PDO yeşil zeytini gibi zeytinler tekli doymamış yağ asitleri ve antioksidanlar açısından zengindir. Genellikle salatalara ve diğer yemeklere (baklagiller ve yağlı yemekler gibi) dahil edilerek lezzet ve önemli besinsel faydalar sağlar. Kardiyovasküler sağlığı destekleyerek genel refahı arttırması, zeytini Yunan beslenme tarzının ayrılmaz bir parçası haline getirmiştir.

Sonuç olarak, kuruyemiş, tohum, zeytin ve zeytinyağı tüketimi Yunan Akdeniz tipi beslenmenin temelini oluşturarak, sağlık ve refahın iyileştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Bu değerli gıdaları günlük hayatımıza dahil ederek, sadece daha lezzetli değil, daha sağlıklı bir beslenme de sağlayabiliriz.

BİBLİYOGRAFYA


[1] Miller V, Micha R, Choi E, Karageorgou D, Webb P, Mozaffarian D. Evaluation of the quality of evidence of the association of foods and nutrients with cardiovascular disease and diabetes. A systematic review. JAMA Netw Open. 2022 5(2):e2146705