Geleneksel Yunan Akdeniz Tipi Beslenme dünyanın en dengeli ve sağlıklı beslenme modellerinden biridir. Bu beslenmede et sınırlı bir yer tutarken, kümes hayvanları ve yumurta daha çok kullanılsa da her zaman ölçülüdür. Bu gıdalar Akdeniz tipi beslenme gibi, genel olarak sağlıklı ve dengeli bir beslenmenin bir parçasını oluşturabilir.

Kırmızı et, kümes hayvanları ve yumurta, kasların ve dokuların büyümesi ve bakımı için gerekli olan yüksek biyolojik değere sahip mükemmel protein kaynaklarıdır. Bu proteinler, vücut tarafından sentezlenemeyen ve beslenme yoluyla alınması gereken tüm temel amino asitleri içerir.

Kırmızı et (sığır, domuz vb.) B12 vitamini, selenyum, çinko, kreatin ve demir gibi besin bileşenlerini yüksek oranda içermesiyle öne çıkar.Vücut tarafından kolayca emilen heme demiri, demir eksikliği anemisinin önlenmesine katkıda bulunur.

Öte yandan, kırmızı et, özellikle de işlenmiş et (şarküteri ürünleri vb.) tüketiminin artması, kalp hastalığı ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirilmektedir.[1]  [2] Bu nedenle Akdeniz tipi beslenmede kırmızı et daha az sıklıkta ve az miktarda tüketilirken, işlenmiş etten kaçınılır.

Kümes hayvanları (veya tavuk ve hindi gibi beyaz et) daha az doymuş yağ içerdiğinden kırmızı etten daha sağlıklı bir seçenektir. Ayrıca sinir sistemi fonksiyonu ve enerji üretimi için önemli olan B vitaminleri açısından da zengindirler.

Taze (işlenmemiş) beyaz et tüketimi sağlığımız açısından nispeten nötr gibi görünse de, alımının ölçülü bir şekilde yapılması ve sağlık açısından net faydaları olan gıdaların günlük tüketimine öncelik verilmesi gerekir.

Yumurta, A, D (birkaç doğal kaynaktan biri), E ve B12 gibi vitaminlerin ve eser elementlerin yanı sıra beyin fonksiyonlarını destekleyen kolin için de mükemmel bir kaynaktır. Ayrıca göz sağlığını destekleyen lutein ve zeaksantin gibi antioksidanlar da içerirler. Bunlara ek olarak, yumurtada bulunan B12 ve D vitaminleri kemik sağlığına ve sinir sisteminin doğru işlemesine katkıda bulunur.

Geçmişte yumurta yüksek kolesterol içeriği nedeniyle hedef haline getirilmiş olsa da, yeni bilimsel kanıtlar yumurtanın sağlıklı bir beslenme tarzının bir parçası olabileceğini göstermektedir.

Sonuç olarak, geleneksel Yunan Akdeniz tipi beslenme kırmızı et, özellikle de işlenmiş et tüketimini sınırlamaktadır. Öte yandan, kümes hayvanları ve yumurta; meyve ve sebzeler, baklagiller, tam tahıllar ve zeytinyağı gibi minimum düzeyde işlenmiş bitkisel kaynaklar ağırlıklı olmak üzere, ölçülü şekilde tüketilebilir.

BİBLİYOGRAFYA


[1] Miller V, Micha R, Choi E, Karageorgou D, Webb P, Mozaffarian D. Evaluation of the quality of evidence of the association of foods and nutrients with cardiovascular disease and diabetes. A systematic review. JAMA Netw Open. 2022 5(2):e2146705.

[2] World Cancer Research Fund/American Institute for Cancer Research. Diet, nutrition, physical activity and cancer: A global perspective. Continuous Update Project Expert Report 2018. Retrieved from https://www.wcrf.org/dietandcancer/report.