Akdeniz tipi beslenmede tanımlanan Akdeniz besin tabağı taze ve doğal gıdaların tüketimine odaklanan sağlıklı bir beslenme modelidir. Yunanistan gibi Güney Avrupa ülkelerinin geleneklerinden esinlenen bu beslenme modelinin sağlığa, kardiyovasküler hastalık riskinin azaltılması ve uzun ömürlülük gibi sayısız faydası vardır.
Sebze ve meyve – tabağın ½’si
Akdeniz besin tabağının yaklaşık yarısı, sebze ve meyvelerden oluşur. Bu besin kategorisi bol miktarda vitamin, antioksidan ve bitkisel besin sunar. Bunlardan başlıcaları domates, biber, ıspanak, brokoli, kabak ve elma gibi çeşitli renkli sebze ve meyvelerdir. Taze, mevsimlik ürünler Yunan Akdeniz tipi beslenmenin temelini oluşturur ve yemeklerin lezzetini ve besin değerini artırır.
Tam tahıllar – tabağın ¼’ü
Tabağın ¼’ünü kaplayan tahıllar ve kompleks (en az işlenmiş) karbonhidratlar ve lif açısından zengindir. Esmer pirinç, yulaf, erişte ve tam buğday ekmek gibi tam tahıllı ürünler tercih edilir. Kan şekeri ve insülin seviyeleri üzerinde işlenmiş tahıllara göre daha hafif bir etkiye sahip olan bu gıdalar gün boyunca sabit bir enerji sağlar.
Protein – tabağın ¼’ü
Proteinin kaynağı esas olarak balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, süt ürünleri, bakliyat, kuruyemiş ve tohumlardır. Somon, sardalya ve ahtapot gibi omega-3 yağ asitleri bakımından zengin balık ve deniz ürünleri kardiyovasküler sağlığı destekler. Yoğurt ve peynir gibi biyolojik değeri yüksek protein sağlayan süt ürünleri de kemik ve diş sağlığı için önemli olan kalsiyum açısından zengindir. Mercimek ve fasulye gibi bitkisel protein içeren baklagiller dengeli öğünler için tahıllarla birlikte tüketilebilir. Kuruyemişler ve tohumlar hem “iyi” yağlar açısından hem de bitkisel protein bakımından zengindir. Bu beslenme modelinde kırmızı ve işlenmiş et sınırlı tüketilir.
Sağlıklı bitkisel yağlar
Yunan Akdeniz tipi beslenmenin temel yağı olan zeytinyağı kalp sağlığını destekleyen tekli doymamış yağlar açısından zengindir. Hem salatalarda hem de yemeklerde kullanılan zeytinyağı yemeklere zengin lezzet ve besin değeri katar.
Su ve diğer içecekler
Su, ana nemlendiricidir. Şarap ölçülü olarak tüketilebilirken (isteğe bağlı); şekerli alkolsüz içecekler, gazlı içecekler hazır meyve sularından kaçınılmalı veya az miktarda tüketilmelidir.
Sonuç
Dengeli Akdeniz besin tabağı yemeklerin tazeliğini, çeşitliliğini ve besin değerinden en verimli şekilde yararlanmayı sağlayan, günlük kullanıma yönelik basit bir araçtır. Sebze, meyve, tam tahıllar, sağlıklı protein kaynakları ve sağlıklı yağların ağırlıklı rol oynadığı dengeli bir beslenme, gerçek bir Akdeniz yemeğinin özünü oluşturur. Yunan Akdeniz tipi beslenmenin özünü oluşturan, bu gıdaların ve içerdikleri besinlerin dengesi uzun vadede sağlığın iyileştirilmesine ve korunmasına katkı sağlar.