Dağ Çayının Besin Değeri

Dağ çayı, sideritis bitkisinden (Sideritis L.) elde edilen geleneksel, sıcak bir Yunan içeceğidir.

Bu özel bitki, Yunanistan da dahil olmak üzere Akdeniz ülkelerinin dağlık bölgelerinde yetişir.

Yunanistan, ülkenin belirli bölgelerinde yetişen 17’den fazla farklı sideritis türüne ev sahipliği yapmaktadır. En iyi bilinen türlerden bazıları Olimpos çayı (Sideritis scardica), Parnassos çayı (Sideritis raeseri) ve Girit çayıdır (Sideritis syriaca).

Yunanistan’da dağ çayı genellikle geleneksel yöntemlerle hasat edilerek, yüksek kalitesinin ve besin bileşenlerinin korunması sağlanır. Aslında, mahsullerin çoğu organiktir ve ürünün saflığının korunması için hiçbir gübre veya pestisit kullanılmaz.

Dağ çayı önemli miktarda karbonhidrat, protein veya yağ içermediği için sıfır kaloriye sahiptir.

Bununla birlikte, terpenler, flavonoidler, iridoidler, kumarinler, lignanlar, steroller ve sağlığımız üzerindeki yararlı etkilerine atfedilen çeşitli uçucu yağlar gibi önemli bileşikler içerirler.

Örneğin, antienflamatuvar ve antioksidan özellikleriyle bilinen en büyük fenolik bileşik sınıflarından biri olan flavonoidler sağlık için birçok faydayla ilişkilendirilir.

Dağ çayı, sağlığa önemli faydaları olan çok sayıda besin bileşeni içerir.[1]

Geleneksel tıpta dağ çayı grip, soğuk algınlığı ve gastrointestinal rahatsızlıklar (örn. ülser ve hazımsızlık) gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanıldığı için tedavi edici özellikleri uzun yıllardır bilinmektedir.

Çalışmalar sınırlı olsa da dağ çayı Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıklara karşı umut verici bir tedavi potansiyel göstermektedir. Fenolik ve diğer biyoaktif bileşiklerinin bilişsel işlevi iyileştirebildiği görülmektedir, ancak insanlar üzerindeki etki mekanizmalarını ve etkinliğini doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Dağ çayının ‘kötü’ kolesterolü (LDL-C) düşürmeye yardımcı olduğuna, lipid profilini iyileştirdiğine ve muhtemelen kardiyovasküler hastalık riskini azalttığına dair kanıtlar da bulunmaktadır.[2]

Son olarak da, çeşitli çalışmalar farklı sideritis türlerinden elde edilen uçucu yağların yaygın patojenlere karşı önemli antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğunu ve enfeksiyonlara karşı koruma sağladığına işaret etmektedir.

Sonuç olarak, dağ çayı sağlık açısından birçok faydası olan değerli bir Yunan doğal içeceğidir.

BİBLİYOGRAFYA

---

[1] Żyżelewicz D, Kulbat-Warycha K, Oracz J, Żyżelewicz K. Polyphenols and other bioactive compounds of Sideritis plants and their potential biological activity. Molecules. 2020 18:25(16):3763. doi: 10.3390/molecules25163763.

[2] Kassi E, Dimas C, Dalamaga M, Panagiotou A, Papoutsi Z, Spilioti E, Moutsatsou P. Sideritis euboea extract lowers total cholesterol but not LDL cholesterol in humans: A randomized controlled trial. Clin. Lipidol. 2013 8:627–634. doi: 10.2217/clp.13.64.