Safranın (Kozani Safranı) Besin Değeri

Dünyanın en pahalı baharatlarından biri olan safran, safran bitkisinin (Crocus sativus) çiçeğinden elde edilir.

Yunanistan’da Kozani bölgesi, Kozani safranı veya Yunan safranı olarak da bilinen yüksek kaliteli safran üretimiyle tanınır.

Kozani safranı, kendisine yoğun bir renk, aroma ve güçlü antioksidan özellikler kazandıran yüksek krosin içeriğiyle dünya çapında öne çıkmaktadır. Korumalı Menşe Adına (PDO) sahip bu üründe, ideal koşullar altında ve geleneksel yöntemlerle yetiştirilerek en yüksek kalite sağlanır.

Safranın (Kozani Safranı) Besin Değeri	porsiyon başına: 1 yemek kaşığı (2,1 g)1	Porsiyon başına ÖDM2
Kalori (kcal)	6,5	% 0,5
Yağ (g)	0,1	% 0,2
Doymuş yağ (g)	0,0	% 0,0
Karbonhidrat (g)	1,4	% 0,5
Bitkisel Lif (g)	0,1	% 0,3
Şeker (g)	–	–
Protein	0,2	% 0,5
Kolesterol (mg)	0,0	% 0,0
Tuz (g)	0,0	% 0,0
1 Veriler ABD Tarım Bakanlığı (US Department of Agriculture, USDA) beslenme tabanına dayanmaktadır.[1] 2 Önerilen Diyet Miktarı (% ÖDM), gıdanın bir porsiyonundaki her bir besin bileşeninin toplam günlük alımınıza ne kadar katkıda bulunduğunu gösterir. Hesaplama, ortalama sağlıklı bir yetişkin için günde 2000 kcal’ye dayanan ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Günlük Değerlerine (Daily Values) dayanmaktadır.  Kişinin enerji ihtiyacına bağlı olarak % ÖDM daha düşük veya daha yüksek olabilir.

Safran, sağlık için gerekli olan önemli bileşikleri bize sağladığından, besin değeri yüksek olan, son derece popüler bir baharattır.

Safran, genellikle sıradan bir beslenmenin parçası olarak tüketilen miktarlarda, önemli miktarda makro bileşen -karbonhidrat, protein, yağ- içermediğinden çok az kalori verir veya hiç vermez.

Bununla birlikte, safran önemli miktarda antioksidan bileşikler sağlar. Safranda bulunan başlıca antioksidanlar pikrokrosin, safranal, krosetin, krosin ve kaempferoldur. Safrana kırmızı rengini veren krosin, içindeki belki de en önemli antioksidan kabul edilir.

Bu bileşikler hücrelerimizi oksidatif stresten koruyarak iyi bir vücut sağlığını destekleyebilir.

Besin profili sayesinde safran, sağlık açısından önemli faydaları olabilecek bir baharattır.

Literatürde safranın ruh halini iyileştirmeye yardımcı olabileceğini ve depresyon yönetiminde yararlı bir katkı olabileceğini gösteren birkaç çalışma bulunmaktadır.[2]

Ayrıca, beslenmeye dahil edilmesi bilişsel işlevin gelişmesine katkıda bulunabilir ve temel kardiyovasküler risk faktörlerini iyileştirerek kalp sağlığını destekleyebilir. Özellikle safranın total ve ‘kötü’ kolesterol (LDL-C) seviyelerini düşürebildiği ve ‘iyi’ kolesterol (HDL-C) seviyelerini artırabildiği görülmektedir.[3]

Faydalı etkileri, kardiyovasküler sağlığı destekleyen antioksidan ve anti-inflamatuvar özelliklerine bağlanmaktadır.

Son olarak, çalışmalar safranın adet öncesi sendrom semptomlarını yönetmeye yardımcı olabileceğini ve erkeklerde de kadınlarda da cinsel isteği artırabileceğini göstermektedir. Hatta safranın afrodizyak özellikleri eski çağlardan beri bilinmektedir.[4]

Özetle, safran sağlığı geliştiren ve refahımızı destekleyen besinsel bir ‘hazinedir’.

BİBLİYOGRAFYA

---

[1]USDA. Food search. Spices, saffron. Aşağıdaki adreste mevcuttur: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170934/nutrients. (Erişim tarihi Ekim 2024).

[2] Tóth Β, Hegyi P, Lantos T, Szakács Z, Kerémi B, Varga G, Tenk J. The efficacy of saffron in the treatment of mild to moderate depression: A meta-analysis. Planta Med. 2019 85(1):24-31. doi: 10.1055/a-0660-9565.

[3] Zamani M, Zarei M, Nikbaf-Shandiz M, Gholami F, Hosseini A, Nadery M, Shiraseb F, Asbaghi O. The effects of saffron supplementation on cardiovascular risk factors in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis. Front Nutr. 2022 8:9:1055517. doi: 10.3389/fnut.2022.1055517.

[4] Ranjbar Η, Akram Ashrafizaveh Α. Effects of saffron (Crocus sativus) on sexual dysfunction among men and women: A systematic review and meta-analysis. Avicenna J Phytomed. 2019 9(5): 419–427.