Περιφέρεια Κρήτης

Η Περιφέρεια Κρήτης είναι μια νησιωτική Περιφέρεια στο νότιο άκρο της χώρας. Αποτελείται από τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες, Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων.

Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας και κατέχει μια κεντρική θέση στη Μεσόγειο. Η ιστορία της είναι πλούσια και πολυδιάστατη, καλύπτοντας χιλιάδες χρόνια πολιτισμικής και πολιτικής εξέλιξης. Εδώ, αναπτύχθηκε ένας από τους αρχαιότερους πολιτισμούς, ο Μινωικός, που θεωρείται η πρώτη οργανωμένη ευρωπαϊκή κοινωνία, αποτυπώματα του οποίου βλέπουμε σήμερα στον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσσού. Η ιστορία της Κρήτης, από την περίοδο του Μεσαίωνα, κατόπιν της Οθωμανικής κατοχής και μέχρι τα γεγονότα της νεότερης ιστορίας, υπήρξε πολυκύμαντη και η στρατηγική της θέση πεδίο ισχυρών αντιπαραθέσεων. Ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος το 1913, μετά από τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και τη Συνθήκη του Λονδίνου. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το νησί υπήρξε θέατρο σφοδρών μαχών μεταξύ των Συμμάχων και των Ναζί, με τις Κρητικές αντιστάσεις να αποκτούν θρυλική φήμη.

Η ποικιλία των πολιτισμών που πέρασαν από το νησί κατά τη διάρκεια των αιώνων, αντανακλάται στην αρχιτεκτονική της, αποτελώντας ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον μίγμα διαφόρων πολιτιστικών και ιστορικών επιρροών. Από τα περίτεχνα ανάκτορα της Μινωϊκής εποχής μέχρι τα βυζαντινά μοναστήρια, τα ενετικά κάστρα και τα οθωμανικά τζαμιά, το νησί αντικατοπτρίζει τη μακρά ιστορία και τις πολιτιστικές διαδρομές της Μεσογείου.

Παράλληλα έχει υπάρξει γενέτειρα επιφανών ανδρών, όπως ο σπουδαίος λογοτέχνης Νίκος Καζαντζάκης, ο νομπελίστας Οδυσσέας Ελύτης, ο κορυφαίος ζωγράφος Δομίνικος Θεοτοκόπουλος (Ελ Γκρέκο), ο ποιητής Βιντσέντζος Κορνάρος, ο σημαντικός μουσικός Νίκος Ξυλούρης, αλλά και ο θεμελιωτής του σύγχρονου ελληνικού κράτους, Ελευθέριος Βενιζέλος.

Η Κρήτη έχει μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία και αποπνέει μια έντονη αίσθηση ελευθερίας, αυτονομίας και αυτάρκειας. Με κοινό παρονομαστή την κρητική ιδιοσυγκρασία, όλες οι πόλεις διατηρούν τα δικά τους χαρακτηριστικά και έτσι ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει έναν «ολόκληρο κόσμο» όταν επισκέπτεται μόνο ένα νησί. Το φυσικό του μέγεθος, οι εναλλαγές των τοπίων, η ποικιλομορφία των τόπων του, με το καθένα από τα χωριά να έχει τη δική του ιστορία, δημιουργούν το «κρητικό σύμπαν».

Η Κρήτη είναι ο ιδεοτυπικός μεσογειακός ταξιδιωτικός προορισμός. Με τον Ψηλορείτη να «παρατηρεί» το νησί, με την ψηλότερη κορυφή του να φθάνει στα 2.456 μέτρα και την κρητική ακτογραμμή να αναπτύσσεται σε 1.046 χιλιόμετρα, με υπέροχα πεδινά τοπία, επιβλητικά ορεινά και υπέροχες παραλίες, από άκρο σε άκρο της κερδίζει αμέσως τον ταξιδιώτη. Στο Φοινικόδασος του Βάι στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου ή στο Φαράγγι της Σαμαριάς στη νοτιοδυτική πλευρά της Κρήτης, στην εξωτικής ομορφιάς παραλία Πρέβελη στο Ρέθυμνο  ή στις μαγευτικές Αρχάνες, το παραδοσιακό χωριό του Ηρακλείου, χάνεσαι σε μια περιπλάνηση μοναδικής ομορφιάς.

Εξίσου συναρπαστική είναι και η γαστρονομία της Κρήτης η οποία έχει εξελιχθεί μέσα από τις επιρροές που έχει δεχθεί, τη γεωγραφική της θέση και τις επαφές με διάφορους πολιτισμούς. Τα στοιχεία αυτά δημιούργησαν μια μοναδική γαστρονομική παράδοση, η οποία συνδυάζει τις τοπικές πρώτες ύλες, τις αρχαίες συνταγές και τις επιρροές από τις κατακτητές και τους γειτονικούς πολιτισμούς.

Σε ένα νησί ουσιαστικά αυτάρκες, με εύφορη γη, πλούσια νερά και εκτεταμένη κτηνοτροφία, ο ουρανίσκος μπορεί να γευτεί ό,τι επιθυμεί. Ελαιόλαδο, μέλι, ανθότυρος από το πιο φρέσκο γάλα, γραβιέρες γεμάτες γεύση και το χαρακτηριστικό απάκι, το τοπικό χοιρινό αλλαντικό. Παξιμάδια και κριθαροκουλούρες, αλλά και χειροποίητα ζυμαρικά. Οι συνταγές βασισμένες στα τοπικά προϊόντα δημιουργούν πιάτα γεμάτα γεύση. Φημισμένα είναι το τσιγαριστό σταμναγκάθι και οι χοχλιοί (σαλιγκάρια) μπουρμπουριστοί. Η λεπτή τηγανιτή σφακιανή πίτα, έως την εορταστική κρεατότουρτα δεν θα λείψουν ποτέ από τα κρητικά τραπέζια. Κι ασφαλώς, για πρωινό ή επιδόρπιο, γλυκιά καλιτσούνια, ζυμαρένιες πίτες με ανθότυρο, μέλι και κανέλα. Όλα πάντα συνοδεία κρασιού, τσικουδιάς (ή ρακόμελου) που είναι τα παραδοσιακά ποτά του νησιού, και που αποτελούν μέρος της κοινωνικής ζωής.

Συμπερασματικά, η Κρήτη είναι ένας τόπος αυτάρκης και ένας σημαντικός πολιτιστικός, ιστορικός και τουριστικός προορισμός, με μοναδική κληρονομιά που αποτυπώνεται στην αρχαιολογία, την τέχνη και τις παραδόσεις της.