Τα κοινά διατροφικά χαρακτηριστικά που διέπουν τους λαούς των χωρών της Μεσογείου είναι:

  • Υψηλή κατανάλωση μη ή ελάχιστα επεξεργασμένων φυτικών προϊόντων. Η Μεσογειακή διατροφή δίνει έμφαση στην καθημερινή κατανάλωση εποχιακών φρούτων και λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, οσπρίων, ξηρών καρπών και σπόρων. Ενδεικτικά, στην ελληνική Μεσογειακή διατροφή τα όσπρια έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, όπου συνήθως καταναλώνονται με τη μορφή σούπας, όπως είναι η γνωστή σε όλους μας φασολάδα. Επίσης, στην ελληνική κουζίνα συναντάμε πιάτα που αποτελούνται κατά βάση από λαχανικά, όπως είναι η χωριάτικη σαλάτα και τα γνωστά μας λαδερά (π.χ., φασολάκια).
  • Χρήση ελαιόλαδου ως κύρια πηγή λίπους. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο κατέχει κεντρική θέση στην ελληνική Μεσογειακή διατροφή, όπου χρησιμοποιείται τόσο κατά το μαγείρεμα όσο και ως συστατικό στις σαλάτες.
  • Χρήση μυρωδικών και καρυκευμάτων αντί για αλάτι. Τα φρέσκα ή αποξηραμένα μυρωδικά και μπαχαρικά χρησιμοποιούνται ευρέως στη μεσογειακή διατροφή για να προσθέσουν γεύση και άρωμα στα τρόφιμα, αντικαθιστώντας και σε σημαντικό βαθμό το αλάτι.Κοινά βότανα και μπαχαρικά όπως είναι η ρίγανη, ο βασιλικός, το θυμάρι και ο άνηθος, τα συναντάμε σε πολλές ελληνικές συνταγές όπως είναι οι παραδοσιακές πίτες και τα λαδερά.
  • Καθημερινή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων σε μέτριες ποσότητες. Παραδοσιακά, στις μεσογειακές χώρες, τα γαλακτοκομικά προϊόντα που χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο ήταν το γιαούρτι και το τυρί (ιδίως από πρόβειο και κατσικίσιο γάλα).Στηνελληνική Μεσογειακή διατροφή εξέχουσα θέση έχει τo γιαούρτι – με το οποίο φτιάχνεται και το τζατζίκι – , η φέτα και ο ανθότυρος.  
  • Μέτρια κατανάλωση ψαριού, πουλερικών και αυγών. Τα ψάρια, τα πουλερικά και τα αυγά αποτελούν τις κυριότερες πηγές ζωικών πρωτεϊνών της Μεσογειακής διατροφής. Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας έχει συμβάλλει στην ευρεία διαθεσιμότητα ψαριών και θαλασσινών, καθιστώντας τα βασικά στοιχειά της ελληνικής κουζίνας. Μάλιστα, αρκετά παραδοσιακά ελληνικά πιάτα βασίζονται σε ψάρια και θαλασσινά, όπως είναι ο μπακαλιάρος σκορδαλιά και οι σουπιές με χόρτα.
  • Περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος. Στη Μεσογειακή διατροφή, το επεξεργασμένο (π.χ., αλλαντικά) ή μη (π.χ., μοσχάρι, χοιρινό) κόκκινο κρέας καταναλώνεται σπάνια και συνήθως σε μικρές ποσότητες. Το Πάσχα στην Ελλάδα, η κατανάλωση αρνιού ή κατσικιού είναι μια παραδοσιακή εξαίρεση, καθώς αυτά τα κρέατα θεωρούνται κεντρικό μέρος των εορταστικών γευμάτων και συνδέονται με τις θρησκευτικές παραδόσεις της χώρας.
  • Περιορισμένη κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων. Η μεσογειακή διατροφή δίνει έμφαση στην προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι και στον περιορισμό της κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων. Επεξεργασμένα τρόφιμα και ροφήματα, όπως είναι τα τυποποιημένα γλυκίσματα, αλμυρά σνακ και αρτοσκευάσματα, καθώς και τα αναψυκτικά καταναλώνονται περιστασιακά, κυρίως σε κοινωνικές εκδηλώσεις.
  • Μέτρια κατανάλωση κρασιού με τα γεύματα. Η Μεσογειακή διατροφή, όπως και η ελληνική Μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, κυρίως υπό τη μορφή κόκκινου κρασιού. Στην Ελλάδα, το κόκκινο κρασί συχνά καταναλώνεται ως συνοδευτικό των γευμάτων και κυρίως στα πλαίσια κοινωνικών εκδηλώσεων.

Τέλος, στη μεσογειακή διατροφή δίνεται μεγάλη σημασία και στον κοινωνικό χαρακτήρα του φαγητού (μοίρασμα με οικογένεια, φίλους), καθώς και στην αξία της καθημερινής φυσικής δραστηριότητας.