Νάξος

Το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων μέσα στο πέρασμα των αιώνων είναι γνωστό για τον φυσικό πλούτο του και την εύφορη γη του. Δύο μάλιστα τοποθεσίες, ο υγρότοπος της αλυκής Νάξου και η κεντρική ορεινή–νότια παραλιακή ζώνη, έχουν συμπεριληφθεί στους προστατευμένους οικότοπους του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000.

Οι παραλίες της Νάξου αποτελούν ένα από τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν ανεπανάληπτη, καθώς εξαιτίας της μεγάλης έκτασής τους, αφενός καλύπτουν όλα τα γούστα με την ποικιλία τους –οι νότιες είναι αμμώδεις, αχανείς και με κρυστάλλινα νερά, ενώ οι βόρειες είναι άγριες και έχουν μεγάλα χαρακτηριστικά βότσαλα, αφετέρου ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει  ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες αιχμής, ηρεμία εντοπίζοντας έως και άδεια από κόσμο σημεία για να απολαύσει το μπάνιο του.

Η Νάξος, όμως διαθέτει και επιβλητικούς ορεινούς όγκους. Εδώ συναντάμε το ψηλότερο βουνό των Κυκλάδων, το Ζα, με υψόμετρο 1.004 μ., που έλαβε την ονομασία του, από τον θεό Δία, ο οποίος σύμφωνα με τη μυθολογία φέρεται να μεγάλωσε εδώ. Μαζί με τον Δία, άλλοι δύο θεοί έχουν συνδέσει το όνομά τους με την Νάξο. Ο Διόνυσος, στον οποίο αποδίδεται και το ξακουστό των ναξιώτικων αμπελώνων. Αλλά και ο Απόλλωνας. Ο οποίος έρχεται στον νου με το που φθάσει κάποιος στο λιμάνι, κι αντικρίσει την εμβληματική, μαρμάρινη πύλη της Πορτάρας, στη νησίδα Παλάτια, που αποτελούσε την είσοδο στο ναό που ήταν αφιερωμένος στον θεό. Η Πορτάρα αποτελεί την  αγαπημένη στάση όλων των επισκεπτών καθόλη την ημέρα, ιδίως όμως την ώρα του ηλιοβασιλέματος, είναι μαγευτική.

Περνώντας από το λιμάνι και την Πορτάρα, ο ταξιδιώτης βρίσκεται στην Χώρα, την πρωτεύουσα της Νάξου κι από εκεί, περπατώντας στα σοκάκια της μυείται στην κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική, ενώ το Κάστρο της μαρτυρά την παρουσία των Ενετών, που χάνεται στο βάθος του χρόνου.

Η Νάξος φημίζεται, και δίκαια, για τα γραφικά χωριά της, καθένα από τα οποία έχει το δικό του μοναδικό χαρακτήρα και δίνει το δικό του ιδιαίτερο στίγμα στη συνολική εικόνα του. Από την Απείρανθο της ιστορίας και του πολιτισμού, που «ταξιδεύει» στην Κρήτη, έως το αρχοντικό Χαλκί που αποτελεί την παλιά εμπορική πρωτεύουσα του νησιού, όλα τους είναι γνήσια, ασυνήθιστα και γοητευτικά.

Γαστρονομία

Η Νάξος συμπεριλαμβάνεται αναμφίβολα στους σημαντικότερους ελληνικούς γαστρονομικούς προορισμούς. Η αυτάρκεια, βασικό χαρακτηριστικό της, φέρει τα ντόπια προϊόντα και την τοπική κουζίνα σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Αξίζει, εδώ να σημειωθεί πως η παραγωγή λαχανικών και ευρύτερα γεωργικών προϊόντων στη Νάξο, είναι η μεγαλύτερη των Κυκλάδων. Γυρίζοντας κανείς το χρόνο πίσω εντοπίζει στο νησί τρία είδη κουζίνας. Αυτή των παραλιακών χωριών όπου πρώτο ρόλο διαδραματίζουν τα ψάρια και τα θαλασσινά, αυτή των πεδινών με τα οπωροκηπευτικά να πρωταγωνιστούν και τέλος των ορεινών με τα κρέατα και τα πιο λιπαρά πιάτα στην καθημερινή διατροφή των κατοίκων. Η εικόνα αυτή αντικατοπτρίζεται και στις ταβέρνες, όπου το κρέας συνήθως πρωταγωνιστεί σε εκείνες των ορεινών χωριών ή της ενδοχώρας, ενώ το ψάρι και τα θαλασσινά σε εκείνες των παραθαλάσσιων χωριών όπως η Μουτσούνα.

Σήμερα, τα τυριά της Νάξου έχουν κατακτήσει σημαντική θέση στον παγκόσμιο γαστρονομικό χάρτη, με βασίλισσα τη γραβιέρα με την χαρακτηριστική βουτυράτη γεύση.  Η ναξιώτικη πατάτα φημίζεται ως μία από τις νοστιμότερες του κόσμου και δεν υπάρχει επισκέπτης που να μην συμφωνήσει με την ακαταμάχητη γεύση της όταν την δοκιμάσει. Τέλος, το εσπεριδοειδές φυτό κίτρο, το οποίο γίνεται λικέρ έχει μακρά παράδοση αξιοποίησης στον τόπο. Και αυτά αποτελούν μόνο τρία δείγματα – τα οποία έχουν αποκτήσει βέβαια τεράστια φήμη- μιας μεγάλης παλέτας επιλογών, που είναι αδύνατον να μην καλύψουν κάθε γευστική επιθυμία.

Στις ταβέρνες, τα καφενεία  και τα εστιατόρια του νησιού, απολαμβάνει κανείς ναξιώτικες συνταγές της «γιαγιάς», όπως το απειραθίτικο ροστό ( σκορδοκρασάτο χοιρινό που συνδυάζεται τέλεια με χοντρά μακαρόνια), το λεμονάτο κουνέλι στην κατσαρόλα, ο κρασάτος κόκορας, αλλά και τα γαρδούμια, ο μερακλήδικος μεζές με έντερα αρνιού, πάντα από ντόπια πρώτη ύλη, συνοδεία ναξιώτικης ρακής. Στη Νάξο απολαμβάνει κανείς και κορυφαίες μπριζόλες, καθώς στο νησί εκτρέφονται μοσχάρια. Από γλυκά ξεχωρίζει το μελαχρινό, επιδόρπιο που θυμίζει καρυδόπιτα και συμπεριλαμβάνει λικέρ κίτρο.

Πως να έρθετε

Η Νάξος, βρίσκεται στην καρδιά των Κυκλάδων και μπορεί να προσεγγιστεί εύκολα είτε με πλοίο από τα λιμάνια του Πειραιά και της Ραφήνας, είτε με αεροπλάνο.