Κύθνος

Η Κύθνος πήρε το όνομά της από τον γιο του θεού Απόλλωνα, Κύθνο, μυθικό βασιλιά των Δρυόπων, πρώτων κατοίκων του νησιού στα αρχαία χρόνια (14 αι. π.Χ). Η παλαιότερη ονομασία της είναι Θερμιά λόγω των περίφημων θερμών πηγών της.

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα ή Μεσαριά, με τα έντονα κυκλαδίτικα στοιχεία, τα πλακόστρωτα σοκάκια, τις ταβέρνες, τα καφέ και τα ζαχαροπλαστεία. Ακολουθεί η Δρυοπίδα ή Χωριό με τα μοναδικής αρχιτεκτονικής σπίτια, τις χαρακτηριστικές καμάρες και τα γραφικά δρομάκια και τις παλιές εκκλησίες. Μιλώντας για εκκλησίες αξίζει να αναφέρουμε πως το νησί έχει να επιδείξει 130 ξωκλήσια διάσπαρτα σε όλο το μήκος του. Η σημαντικότερη εκκλησία είναι αναμφίβολα η Παναγιά Κανάλα στον ομώνυμο παραθαλάσσιο οικισμό με την θαυματουργή της εικόνα να αποτελεί κορυφαίο έργο τέχνης της Κρητικής Σχολής, αγιογραφημένο από τον ιερέα Εμμανουήλ Σκορδίλη το 1575. Σύμφωνα με την παράδοση, την εικόνα ανέσυραν με τα δίχτυα τους ψαράδες του νησιού και έτσι το 1869 στη θέση του παλιού ναού χτίστηκε ο σημερινός.
Ο δεύτερος παραθαλάσσιος οικισμός είναι τα Λουτρά με τις διάσημες ιαματικές πηγές που είναι οι μοναδικές των Κυκλάδων και το Υδροθεραπευτήριο που χρησιμοποιείται έως σήμερα. Τα αρχιτεκτονικά σχέδια των εγκαταστάσεων οφείλονται στον Christian Hansen και τον βοηθό του Laurent, ενώ την εκτέλεση του έργου ανέλαβε ο Laurent. Σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται ο σπουδαίος μεσολιθικός οικισμός Μαρουλά, ο οποίος διεκδικεί τα πρωτεία του αρχαιότερου οικισμού στη νησιωτική περιοχή του Αιγαίου. Τρίτος παραθαλάσσιος οικισμός είναι το κύριο λιμάνι του νησιού, ο Μέριχας.

Η Κύθνος έχει αμέτρητες παραλίες με πεντακάθαρα νερά και φυσική σκιά από τα αλμυρίκια. Η πιο διάσημη είναι η Κολώνα, που εντυπωσιάζει με την λωρίδα άμμου να χωρίζει τη θάλασσα στη μέση δημιουργώντας δύο υπέροχες αμμουδιές. Οι μόνες οργανωμένες παραλίες του νησιού είναι η Επισκοπή, η Απόκρουση και τα Μαρτινάκια, ενώ για απόλυτη απομόνωση ιδανικές είναι της ΝΑ πλευράς, όπως η Γαϊδουρομάντρα και το Σιμουσί. Διασχίζοντας τη Χώρα προς κάθε κατεύθυνση θα βρείτε πανέμορφες παραλίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ο Αγιος Δημήτριος, η Μεγάλη Αμμος, το Αμμουδάκι και ο Αγιος Στέφανος. Τέλος, στο κέντρο του νησιού αξίζει να επισκεφτείτε το Σπήλαιο Καταφύκι.

Γαστρονομία

Η Κύθνος, διαθέτει ένα πλούσιο καλάθι τοπικών προϊόντων αλλά και παραδοσιακές συνταγές. Τον πρώτο λόγο έχει το θυμαρίσιο μέλι με τη μεγάλη περιεκτικότητα σε θυμάρι, που θεωρείται από τα καλύτερα και πιο θρεπτικά στον κόσμο. Από αυτό παρασκευάζονται τα διάσημα αμυγδαλωτά και το νόστιμο παστέλι.

Η συνέχεια των τοπικών γεύσεων «γράφεται» στα τυριά, όπως το ξινό, ένα μαλακό ανάλατο τυρί, το τρίμμα, που είναι αλατισμένο και έχει πιο ξινή γεύση, τη φέτα και τη διάσημη κοπανιστή. Το ντόπιο τυρί έρχεται να συνοδεύσει κάθε παραδοσιακή γεύση του νησιού, όπως βέβαια και το ντόπιο κρασί. Στην Κύθνο, θα βρείτε επίσης λουκάνικα, κάπαρη, ενώ κανείς δεν φεύγει από το νησί αν δεν δοκιμάσει το χοιρινό κρέας, τη στραπατσάδα με τα κολοκυθάκια και τα λιαστά ψάρια.

Οι παραδοσιακές συνταγές που πρωταγωνιστούν εδώ είναι η θερμιώτικη τυρόπιτα που φτιάχνεται με τα τοπικά τυριά, και το σφουγγάτο, ένα είδος τυροκροκέτας, γεμισμένο με ξινό ή τρίμμα. Βέβαια, και οι πίτες κατέχουν σημαντικό ρόλο, με την θερμιώτικη χορτόπιτα γεμισμένη με άγρια χόρτα του τόπου να διακρίνεται για την γεύση και τα αρώματά της. Η Κύθνος διαθέτει μία σύνδεση και παράδοση από την αρχαιότητα με το κρασί. Παρά το γεγονός ότι για μια σειρά ετών η αμπελουργία είχε «παραγκωνιστεί», πλέον προωθείται συστηματικά από ανθρώπους με όραμα που αναβιώνουν γηγενείς ποικιλίες, όπως το περίφημο ψαροσύρικο (ποικιλία ντόπιου κόκκινου κρασιού).

Πως να έρθετε

Η Κύθνος είναι νησί των δυτικών Κυκλάδων, βρίσκεται ανάμεσα από την Κέα και τη Σέριφο, και μπορεί να προσεγγιστεί εύκολα με πλοίο από τα λιμάνια του Πειραιά και της Ραφήνας.