Όσπρια

Πλούσια σε θρεπτική αξία και πρώτη ύλη που ταιριάζει σε πολλές συνταγές – από σούπες μέχρι σαλάτες και συνοδευτικά για ψάρι, θαλασσινά και κρέας, τα όσπρια διεκδικούν μια μόνιμη θέση στη διατροφή μας.

Έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, σίδηρο αλλά και φυλλικό οξύ, γνωστό και ως βιταμίνη Β9, ενώ η υψηλή τους περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη τα καθιστά εξαιρετική πρόταση σε περιόδους νηστείας ή για όσους ακολουθούν χορτοφαγική ή βίγκαν διατροφή.

Όλα τα παραπάνω έχουν αναδείξει τα όσπρια σε αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής διατροφής εδώ και εκατοντάδες χρόνια, με την ελληνική γη να βγάζει μερικές από τις καλύτερες ποικιλίες. Αρκετά δημοφιλή είναι τα φασόλια Πρεσπών και οι φακές Φενεού όμως υπάρχουν και λιγότερο γνωστές ποικιλίες που αξίζει να γνωρίσει κανείς προκειμένου να τις εντάξει στη διατροφή του.

Τα όσπρια ταιριάζουν ιδανικά σε σαλάτες, με πρώτο και καλύτερο τις φακές. Εξαιρετικές είναι οι Εγκλουβής Λευκάδας, που αποτελούν προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης και οι οποίες καλλιεργούνται σε πολύ μικρές εκτάσεις από λίγους καλλιεργητές, γεγονός που τις καθιστά δυσεύρετες. Η συγκεκριμένη ποικιλία φακής έχει λεία επιφάνεια και είναι σχετικά πιο επίπεδη από τους σπόρους άλλων ποικιλιών, ενώ κατά το μαγείρεμα θερμαίνεται πιο γρήγορα, που σημαίνει ότι καταστρέφονται λιγότερα από τα θρεπτικά συστατικά της. Πολύ νόστιμες φακές όμως συναντάμε και στην Κοζάνη, τα Φάρσαλα, τη Θήβα, αλλά και τον Έβρο.

Για όποιον έχει βρεθεί σε Σίφνο, Τήνο και Μικρές Κυκλάδες, η ρεβιθάδα είναι ένα γνώριμο πιάτο. Η συνταγή μπορεί να διαφέρει από νησί σε νησί, η νοστιμιά όμως είναι απαράμιλλη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως σε αρκετά από τα νησιά του Αιγαίου καλλιεργούνται ρεβίθια εξαιρετικής ποιότητας, όπως είναι τα μικρόσπερμα της Τήνου, αλλά και το πολύ ψιλό ρεβύθι που βγάζει το ηφαιστειογενές έδαφος της Σαντορίνης. Πολύ νόστιμα μικρόσπερμα ρεβίθια καλλιεργούν επίσης στο Λισβόρι της Λέσβου και στη Φολέγανδρο.

Δεν θα μπορούσαμε φυσικά να παραλείψουμε τους γίγαντες, με αυτούς του Κάτω Νευροκοπίου και των Πρεσπών Φλώρινας μάλιστα να αποτελούν προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης. Πρόκειται για σπόρους γεμάτους θρεπτικά συστατικά, όπως αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μεταλλικά ιχνοστοιχεία όπως το μαγγάνιο και ο φώσφορος.

Η ελληνική γη όμως έχει να επιδείξει και άλλες εξίσου νόστιμες ποικιλίες. Μία από αυτές είναι η Ορεστιάδα με τα λευκά όσπρια να μαγειρεύονται ιδανικά κοκκινιστά στο ταψί. Το ίδιο νόστιμη είναι και η ποικιλία Κέλετρο. Εξαιρετικά φασόλια γίγαντες συναντάμε και στην Καστοριά, μόνο που εδώ είναι λίγο πιο μικρά σε μέγεθος.

Από τα πιο ξεχωριστά όσπρια που φυτρώνουν στην χώρα είναι η φάβα Σαντορίνης, ένα Π.Ο.Π προϊόν, το οποίο μέχρι και σήμερα καλλιεργείται με παραδοσιακές μεθόδους, που βοηθούν στο να μην αλλοιώνεται η γεύση της. Η σαντορινιά φάβα με το χαρακτηριστικό χρυσό χρώμα της, μπορεί να καταναλωθεί είτε ως σούπα αλλά και ως μεζές παρέα με ελληνικό τσίπουρο ή ούζο και κάποιο παστό. 

Στη σύγχρονη γαστρονομία, τα ελληνικά όσπρια ΠΟΠ και ΠΓΕ κάνουν δυναμική επιστροφή στις κουζίνες. Αξίζει να αφιερώσουμε χρόνο, όχι μόνο στο μαγείρεμά τους, αλλά και για να ανακαλύψουμε σπάνιες ποικιλίες που βγάζει μπόλικες η ελληνική γη.