Akdeniz Tipi Beslenme ve Diyabet

Akdeniz tipi beslenmenin, tip 2 diyabetin hem önlenmesi hem de yönetimi için önemli bir araç olduğukanıtlanmıştır.

Son yıllarda, literatürdeki birçok çalışma Akdeniz tipi beslenmenin tip 2 diyabet riski üzerindeki etkisini araştırmaya odaklanmış ve birçoğu da çeşitli faydaları olduğunu kanıtlamıştır.

14 prospektif çalışmayı içeren bir meta-analiz, Akdeniz tipi beslenmeyi yoğun uygulayanların daha az uygulayanlara oranla %21 daha az, tip 2 diyabet riskine sahip olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca bu beslenmenin uygulanmasının dozuna bağlı net bir ilişki söz konusudur, yani Akdeniz tipi beslenme artırıldıkça diyabet riski azalmaktadır.[1] Bu bulgular, Akdeniz tipi beslenmenin önemli bir diyabet önleme stratejisi olarak benimsenmesini desteklemektedir.

Ayrıca bu beslenmenin tip 2 diyabeti olanların glisemik endeksini iyileştirdiği de görülmektedir. Özellikle, dokuz farklı beslenme modelini (düşük karbonhidratlı, düşük yağlı, Akdeniz tipi, vejetaryen, orta karbonhidratlı, paleo, yüksek proteinli düşük glisemik endeksli ve kontrol diyetleri) karşılaştıran çalışma, glisemik kontrolü iyileştirmedeki etkinlikleri açısından Akdeniz tipi beslenmenin açlık glikozu gibi glisemik endeksleri iyileştirmede en etkili diyet modeli olduğunu göstermiştir.[2]

Beslenme temel sorunun, glikoz seviyelerini normal seviyelerde tutmak olduğu diyabet hastalığının en doğru şekilde ele alınmasında mihenk taşıdır ve Akdeniz tipi beslenmenin buna katkıda bulunduğu görülmektedir. İyi glisemik kontrolün, hastalığın komplikasyonlarının gelişmesini önlemede, dolayısıyla da tip 2 diyabetli kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmede kilit bir rol oynadığından bu oldukça önemli bir noktadır.

Faydaları muhtemelen bize sunduğu benzersiz gıda ve besin kombinasyonuna bağlanmaktadır. Örneğin, Akdeniz tipi beslenme kandaki şeker ve insülin seviyelerinde artan dalgalanmaları önlemeye yardımcı olan minimum düzeyde işlenmiş tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve baklagillerin tüketimine gösterdiği önem nedeniyle bitkisel lifler bakımından yüksektir. Ayrıca, Akdeniz tipi beslenme, içerdiği insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olan zeytinyağında bulunan tekli doymamış yağlar gibi “iyi” yağlar bakımından da zengindir.

Son yıllarda, bilim dünyası sağlığın korunması ve tip 2 diyabet gibi kronik hastalıkların önlenmesinde beslenmenin faydalarına yönelik yoğun ilgi göstermektedir. Bilimsel verilere göre, Akdeniz tipi beslenme hem diyabet riskini azaltmaya hem de halihazırda diyabet tanısı konmuş kişilerde glisemik kontrolü iyileştirmeye katkıda bulunan ideal bir beslenme modelidir.

BİBLİYOGRAFYA

[1] Zeraattalab-Motlagh S, Jayedi A, Shab-Bidar S. Mediterranean dietary pattern and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. Eur J Nutr 2022 61(4):1735-1748. doi: 10.1007/s00394-021-02761-3.

[2] Schwingshackl L, Chaimani A, Hoffmann G, Schwedhelm C, Boeing H. A network meta-analysis on the comparative efficacy of different dietary approaches on glycaemic control in patients with type 2 diabetes mellitus. Eur J Epidemiol 2018 33(2):157-170. doi: 10.1007/s10654-017-0352-x.