Feta peyniri kuşkusuz Yunan Akdeniz sofrasının önde gelen Yunan peynirlerinden biridir.

Genellikle zeytinyağı ve kekik eşliğinde, çiğ veya pişmiş meze olarak yenen bu peynir Grek salata ve geleneksel böreklerin vazgeçilmezidir.

Avrupa Komisyonu 2002 yılından bu yana feta peynirini koruma altına alınmış menşe adı (PDO) olan bir ürün olarak tanımlamıştır.

Sonuç olarak, ‘feta’ adı artık Yunanistan dışında ve içinde üretilen ve belirli koşulları karşılamayan benzer bileşimdeki peynirler için kullanılamıyor. Bu koşullardan bazıları peynirin sadece koyun sütünden veya belirli bir oranda koyun ve keçi sütü karışımından yapılmış olması, Yunanistan’ın belirli bölgelerinden (Epir, Trakya, Thessalia, Makedonya Bölgeleri, Peloponnissos Yarımadası, Orta Yunanistan, Lesvos ve Limnos) ve belirli koyun ve keçi ırklarından elde edilmiş olmasıdır.

Feta Peynirinin Besin Değeriporsiyon başına: 50 g1Porsiyon başına ÖDM2
Kalori (kcal)132,5% 6,6
Yağ (g)10,8% 13,8
Doymuş yağ (g)6,7% 33,3
Karbonhidrat (g)2,0% 0,7
Bitkisel Lif (g)0,0% 0,0
Şeker (g)2,0% 2,2
Protein 7,1% 14,2
Kolesterol (mg)44,5% 14,8
Tuz (g)1,4% 23,3
1 Veriler ABD Tarım Bakanlığı (US Department of Agriculture, USDA) beslenme tabanına dayanmaktadır.[1] 2 Önerilen Diyet Miktarı (% ÖDM), gıdanın bir porsiyonundaki her bir besin bileşeninin toplam günlük alımınıza ne kadar katkıda bulunduğunu gösterir. Hesaplama, ortalama sağlıklı bir yetişkin için günde 2000 kcal’ye dayanan ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Günlük Değerlerine (Daily Values) dayanmaktadır.  Kişinin enerji ihtiyacına bağlı olarak % ÖDM daha düşük veya daha yüksek olabilir.

Feta peyniri, besin açısından zenginliğiyle besin bileşeni bakımından değeri yüksek bir gıdadır.

Feta peyniri özellikle, proteinlerinde bulunan ideal oranlardaki tüm temel amino asitlerle olağanüstü bir yüksek kaliteli protein kaynağıdır. Esansiyel amino asitler vücut tarafından sentezlenemediği için beslenme yoluyla elde edilmesi gereken amino asitlerdir.

Ayrıca, feta peyniri çoğunluğu doymuş olmak üzere yağlar ve çoğunlukla laktoz gibi basit şekerler şeklinde az miktarda karbonhidrat içerir.

Ayrıca feta peyniri, B2 vitamini (riboflavin) ve B12 gibi vitaminlerin yanı sıra kemik ve diş sağlığı için gerekli olan kalsiyum ve fosfor gibi mineraller için de iyi bir kaynaktır.

Feta peyniri, sağlıklı ve dengeli bir beslenme çerçevesinde tüketildiğinde sağlığa faydalı olabilir.

Feta peyniri özellikle probiyotikler, yani bağırsak mikroflorasını geliştiren canlı mikro organizmalar içeren fermente bir gıda olduğu için iyi bağırsak sağlığına katkıda bulunabilir.

Literatürdeki birçok çalışma, sağlıklı bir bağırsak mikroflorasının hem iyi bağırsak sağlığı hem de genel sağlık için gerekli olduğunu ortaya çıkarmıştır. Buna karşılık, ‘iyi’ ve ‘kötü’ bağırsak bakterilerinin bileşimindeki ve dengesindeki bozukluklar obezite, diyabet mellitus, kardiyovasküler hastalıklar vb. gibi kronik hastalıkların gelişimiyle ilişkilendirilmektedir.[2]

Ayrıca, feta peyniri gibi süt ürünleri de kemik sağlığına olumlu katkıda bulunabilir. Yüksek kalsiyum ve fosfor içerikleri nedeniyle, çocukluk ve ergenlik döneminde maksimum kemik yoğunluğuna ulaşmaya ve yaşlılarda osteoporozu önlemeye yardımcı olabilirler.

Bununla birlikte, feta peynirinin yüksek miktarda tuz içeriyor olması özellikle sodyum alımını azaltmaya çalışan kişiler tarafından dikkate alınmalıdır. Yüksek tuz tüketimi kan basıncını ve kardiyovasküler hastalık riskini artırabilir. Bu nedenle, feta peyniri tüketiminde dikkatli olunması ve feta peyniri yenen öğünde, diğer gıdalardaki tuz miktarının azaltılması önerilir. Alternatif olarak, tuz içeriğini azaltmak için feta peyniri suyla durulanabilir.

Sonuç olarak Yunan gastronomisinde, birçok besin bileşeni içermesinin yanı sıra sağlığa bir çok faydası olan popüler feta peyniri, tuz alımına dikkat eden kişiler tarafından ölçülü bir şekilde tüketilmelidir.

BİBLİYOGRAFYA


[1] USDA.Food search. Cheese feta. Aşağıdaki adreste mevcuttur: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/173420/nutrients. (Erişim tarihi Ekim 2024).

[2] Bodke H, Jogdand S. Role of Probiotics in Human Health. Cureus. 2022 9:14(11):e31313. doi: 10.7759/cureus.31313.