Salatalık turşusu, Yunan mutfağının geleneksel bir unsuru olarak Yunan tipi beslenmede önemli bir yere sahiptir.
Turşu, yiyecekleri salamura (tuz ve su) ya da sirke içinde oksijensiz fermantasyon yoluyla muhafaza etme yöntemidir. Bu yöntem, sebze gibi sık tüketilen gıdaları daha uzun süre muhafaza etme ihtiyacı nedeniyle eski zamanlardan beri kullanılmaktadır.
Salatalık turşusunun genellikle zeytin ve feta peyniriyle birlikte atıştırmalık olarak yenmesi Yunanistan’da taverna ve restoranlarda oldukça popülerdir.
Salatalık Turşusunun Besin Değeri | porsiyon başına: 1 orta boy (65 g)[1] | Porsiyon başına ÖDM2 |
Kalori (kcal) | 7,2 | % 0,4 |
Yağ (g) | 0,1 | % 0,2 |
Doymuş yağ (g) | 0,03 | % 0,2 |
Karbonhidrat (g) | 1,4 | % 0,5 |
Bitkisel Lif (g) | 0,8 | % 2,8 |
Şeker (g) | 0,7 | % 0,8 |
Protein | 0,2 | % 0,4 |
Kolesterol (mg) | 0,0 | % 0,0 |
Tuz (g) | 2,0 | % 33,3 |
1 Veriler ABD Tarım Bakanlığı (US Department of Agriculture, USDA) beslenme tabanına dayanmaktadır.1 2 Önerilen Diyet Miktarı (% ÖDM), gıdanın bir porsiyonundaki her bir besin bileşeninin toplam günlük alımınıza ne kadar katkıda bulunduğunu gösterir. Hesaplama, ortalama sağlıklı bir yetişkin için günde 2000 kcal’ye dayanan ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Günlük Değerlerine (Daily Values) dayanmaktadır. Kişinin enerji ihtiyacına bağlı olarak % ÖDM daha düşük veya daha yüksek olabilir. |
Besin değeri açısından, salatalık turşusu esas olarak sudan -%94’ü sudur- oluşması düşük kalorili içeriğini açıklar. Bir porsiyonda sadece yaklaşık 7 kalori vardır.
Geri kalanı çoğunlukla karbonhidrattır ve az miktarda, bağırsak sağlığımız için bir ‘kalkan’ olan bileşikler olan bitkisel lif içerir.
Salatalık turşusu iyi bir probiyotik kaynağıdır. Fermantasyon işlemi sırasında, turşuda sağlığımız için faydalı olan bazı mikroorganizmalar gelişir.
Besleyici olmasına rağmen, yüksek tuz içeriği nedeniyle, özellikle hipertansiyonu olan veya sodyum alımını azaltmaya çalışan bireyler tarafından dikkatli olunması gerekir. Yararlı mikroorganizmaların bileşimi, gıda işleme sırasında çeşitli faktörlerden etkilenir. Genel olarak, salamurada doğal fermantasyonla hazırlanan ev yapımı salatalık turşusu tüketimi, öğünün probiyotik içeriğini artırabilir. Buna karşılık, sirkeyle fermente edildiğinde probiyotikler yok olur veya aynı ölçüde gelişmezler.
Salatalık turşusu, probiyotik içeren bir sebze olarak, her zaman dengeli bir beslenme bağlamında sağlık açısından çeşitli faydalar sunabilir.
Probiyotikler, sağlıklı bir bağırsak mikroflorasının korunmasına yardımcı olduklarından iyi bir bağırsak sağlığı için gereklidir. Bu etkileri sayesinde probiyotikler kabızlık, ishal, karın ağrısı gibi rahatsız edici gastrointestinal semptomları hafifletmek için doğal bir yöntemdir.[2]
Ayrıca, son yıllarda giderek daha fazla çalışma bağırsak mikrobiyomunun vücudun tüm organ ve sistemlerinin sağlığı üzerinde daha geniş etkileri olduğunu göstermiştir. Bağırsak mikrobiyomunun bağışıklık fonksiyonunu, ruh sağlığını, kilo yönetimini ve hatta kronik hastalık riskini etkilediği ortaya çıkarılmıştır. [3]
Tabii ki beslenmemiz yoğurt ve fermente peynirler gibi iyi probiyotik kaynakları olan diğer gıdaları da içermelidir.
Sonuç olarak, Yunan tipi beslenmenin geleneksel bir gıdası olan salatalık turşusu, yüksek tuz içeriği nedeniyle ölçülü tüketildiği sürece, hem damak zevki hem de sağlık için çeşitli faydalar sağlayabilir.
BİBLİYOGRAFYA
[1]USDA. Food search. Pickles, cucumber, sour. Aşağıdaki adreste mevcuttur: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/169379/nutrients. (Erişim tarihi Ekim 2024).
[2] Bodke H, Jogdand S. Role of Probiotics in Human Health. Cureus. 2022 9:14(11):e31313. doi: 10.7759/cureus.31313.
[3]Gul S, Durante-Mangoni E. Unraveling the puzzle: Health benefits of probiotics—A comprehensivereview. J Clin Med. 2024 1:13(5):1436. doi: 10.3390/jcm13051436.